ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

"Το θύμα δέχτηκε δυόμιση πυροβολισμούς. Η έλλειψη προσοχής και συγκέντρωσης εκ μέρους του δράστη στον αριθμό των πυροβολισμών, ίσως η σιγουριά ότι με δυόμιση σφαίρες ξεμπέρδεψε, είναι αυτό που έσωσε τον Ντίνο Τριγόνι. Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Παρακαλώ να περάσουμε στις ερωτήσεις".

-Πιστεύετε ότι έχουμε μια αποτυχία ανανέωσης της τέχνης του φόνου;

-Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να βγάλουμε τέτοια συμπεράσματα.

-Έχετε κάποιο στοιχείο που να σας βοηθά στην ερμηνεία της συγκεκριμένης επιλογής του δράστη;

-Όχι

- Ο Τριγόνι αναγνώρισε τον δράστη;

- Δεν έχει δώσει ακόμη κατάθεση. Εκτός των σοβαρών τραυμάτων του είναι και σε κατάσταση σοκ. Πότε θα δώσει θα το αποφασίσουν οι γιατροί. Αλλά προς τι η ερώτηση; Αν τον είχε αναγνωρίσει, ο δράστης θα είχε συλληφθεί. Επόμενη ερώτηση.

-Η υπόθεση όπως καταλαβαίνουμε όλοι είναι πρωτόγνωρη. Έχετε στα χέρια σας κάτι που να σας κάνει αισιόδοξο ότι θα προχωρήσετε γρήγορα στη διαλεύκανση της υπόθεσης;

-Η αστυνομία διεξάγει την έρευνά της. Η υπόθεση είναι δύσκολη, αυτό το αναγνωρίζουν όλοι. Είμαστε αισιόδοξοι ότι όλα θα πάνε καλά.

- Κατά την άποψή σας σημαίνει κάτι ότι δεν χρησιμοποίησε ακέραιο αριθμό για την τέλεση της πράξης του;

-Αυτό είναι κάτι που απασχολεί την αστυνομία. Τελευταία ερώτηση παρακαλώ.

-Πώς αισθάνεσθε ψυχικά μετά από αυτό το γεγονός;

-Τελειώσαμε

"Gun" 1981

Andy Warhol

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΥΡΙΟ, ΚΥΡΙΕ ΔΙΟΙΚΗΤΑ

«Επανεμφανίστηκε το φτερωτό τέρας Τάκης Μανωλάκος. Παρακαλούμε τους κατοίκους  να παραμείνουν κλεισμένοι σπίτια τους  για την ασφάλειά τους».

Τη στιγμή που άκουσε την είδηση από τα μεγάφωνα του χωριού, ο Μπάμπης Πνευματικός ήταν βυθισμένος στη δερμάτινη πολυθρόνα του, φορώντας τις ριγέ πιτζάμες του. Στο χέρι του κρατούσε το κρυστάλλινο ποτήρι του whisky, όπου μέσα έλαμπε μια γερή δόση Jack Daniels.

Αναστατωμένος από την είδηση χτύπησε το γκονγκ που κρεμόταν δίπλα του. Στη πόρτα υπηρεσίας φάνηκε το στητό, υψηλόσωμο κορμί του μπάτλερ.

-Κην, σε παρακαλώ, πες του σταβλίτη να ετοιμάσει το μόνιππο, είπε, προσπαθώντας να φανεί ψύχραιμος.

- Μα κύριε, μόλις επιστρέψατε, είπε ο Κην, ο οποίος είχε αποκτήσει μια οικειότητα με το αφεντικό του, που του επέτρεπε να διαλέγεται μαζί του, όσες φορές έκρινε απαραίτητο.

- Κάνε αυτό που σου λέω, είπε ο Μπάμπης Πνευματικός, επισημαίνοντας με τον τόνο  της φωνής του το ρόλο του καθενός στο σπίτι.

Ο Κην απομακρύνθηκε με χαμηλωμένο το κεφάλι, δείγμα ταξικού συμβιβασμού.

Μα είναι δυνατόν να επέστρεψε; αναρωτήθηκε, τη στιγμή που ίσιωνε τον κόμπο της κατακόκκινης γραβάτας του. Τον κρατούμε στις φυλακές σιδεροδέσμιο δεκαπέντε χρόνια, με σιδερένιες μπάλες βάρους εκατό κιλών η κάθε μια, δεμένες  στα τριχωτά πόδια του, έχουμε κόψει σύριζα τα φτερά του. Πώς είναι δυνατόν; επανέλαβε.

Δρόμο παίρνει, δρόμο αφήνει, έφτασε στον αστυνομικό σταθμό σε λιγότερο από μισή ώρα. Αντιχαιρέτησε  τον φρουρό της πύλης, ανέβηκε τα σκαλιά τρέχοντας και μπήκε στο γραφείο του, όπου τον περίμενε η κοκκινομάλα γραμματέας του, με τα σαρκώδη χείλη, το εφαρμοστό φόρεμα που αναδείκνυε τις καμπύλες του κορμιού της και τα εκρηκτικά στήθη, με αινιγματικό ύφος αντιγραμμένο από πρωταγωνίστρια σε φιλμ νουάρ του Χάουαρντ Χοκς.

-Φώναξέ μου τον αξιωματικό υπηρεσίας, Νάνσυ, της είπε, δίχως να ρίξει ούτε μια ματιά στα επιμελώς περιποιημένα μάτια της και στους λικνιστικούς κυματισμούς του κορμιού της, προς μεγάλη απογοήτευση της αντισυμβατικής υπαστυνόμου.

Ο αξιωματικός υπηρεσίας έφτασε φουριόζος  με ύφος εορταστικό που εξέπληξε τον Πνευματικό.

-Τι εξελίξεις έχουμε, Λουτρόπουλε; Πώς συνέβη αυτό; απευθύνθηκε στον αξιωματικό υπηρεσίας σαν να ρωτούσε τον εαυτό του, ανάβοντας ένα Rothmans 100's.

-Κύριε Διοικητά, λήξις συναγερμού. Η πληροφορία ήταν λαθεμένη. Οφείλεται προφανώς  σε αβλεψία του Πεπονή.

-Του Πεπονή; Αυτός ήταν υπηρεσία;

-Μάλιστα, κύριε διοικητά!

-Μα δεν γνωρίζετε ότι ο Πεπονής γίνεται μυθομανής την παραμονή των Χριστουγέννων;

-Το γνωρίζουμε κύριε διοικητά, αλλά έχει προσκομίσει ιατρικές βεβαιώσεις ότι έχει θεραπευτεί.

-Γιατί δεν διασταυρώσατε την αναφορά του, Λουτρόπουλε; Με παρακάμψατε ανακοινώνοντας την πληροφορία δημόσια, τρομοκρατώντας τον κόσμο. Εκθέσατε την υπηρεσία; Ξέρεις τι σημαίνει αυτό;

Ο Μιλτιάδης Λουτρόπουλος γνώριζε τι σήμαινε, αλλά αυτό δεν έσβησε το χαμόγελο από το πρόσωπό του.

-Χριστούγεννα αύριο, κύριε διοικητά. Ας το ξεχάσουμε προς το παρόν. Άλλωστε έχω προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για τη διάψευση της είδησης. Ας πιούμε κάτι, είπε και κάλεσε τον Πεπονή να ανέβει στο γραφείο του διοικητή με το μπουκάλι Moet & Chandon Dom Perignon και τέσσερα ποτήρια.

Ο Μπάμπης Πνευματικός πήγε στο παράθυρο, έλυσε τη γραβάτα του και ρούφηξε τη νύχτα στα πνευμόνια του, μαζί με μια γερή δόση από το τσιγάρο του.

The Holy Night (Adoration by the shepherds) 1523-1530
Antonio da Correggio

 

ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΒΡΥΟΥΛΩΝ*

 

Το βράδυ της Τετάρτης 22 Νοεμβρίου 2023, ο Γιάννης Κουπές και ο Βαν ντε Μόργκεσεν συναντήθηκαν έξω από το μπαρ «Άγιο Δισκοπότηρο», στον παράδρομο της οδού Βρυούλων, για να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους. Στάθηκαν ο ένας απέναντι στον άλλο, σκληροί, αδίστακτοι, αποφασισμένοι.  Τα λαμπρά στιλέτα τους άστραψαν στο φως της σελήνης.  Μετά από λίγες στιγμές ανακεφαλαίωσης της ταχτικής που θα ακολουθούσαν, έσυραν στο βρεμένο δρόμο τα βήματά τους, σαν να ανίχνευαν τον χώρο. Πρώτος επιτέθηκε ο Βαν ντε Μόργκεσεν επειδή θεωρούσε τον εαυτό του θιγμένο. Αυτός ήταν ο προσβλημένος που απαιτούσε εκδίκηση και εξιλέωση. Ο Γιάννης Κουπές οπισθοχώρησε, αφήνοντας χώρο στον αντίπαλό του, στοχεύοντας στην πνευματική και σωματική εξάντληση του Βαν ντε Μόργκεσεν. Με την αμυντική τακτική που είχε επιλέξει, έλπιζε ότι  θα κολάκευε την ματαιοδοξία του αντιπάλου του, θα τον άφηνε να νομίζει ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης και την κατάλληλη στιγμή θα επέλεγε να επιτεθεί. Η επιθετικότητα εκ μέρους του Βαν Ντε Μόργκεσεν όμως ήταν ανεξάντλητη, βίαιη, επαναλαμβανόμενη. Ο Κουπές αναγκάστηκε να αφήσει την αμυντική στάση, κινδύνευε άλλωστε να υποστεί  ντροπιαστική ήττα, που θα τον έστελνε στον άλλο κόσμο, και να περάσει στην αντεπίθεση, αιφνιδιάζοντας τον αντίπαλό του. Το στιλέτο του έσχισε τον αέρα, με εναλλαγές του καρπού και του σώματός του απείλησε την αυτοπεποίθηση  του Μόργκεσεν, που θεωρούσε ότι κυριαρχούσε, κι αυτό ήταν αλήθεια, στη μάχη. Ο Μόργκεσεν έκπληκτος από την αλλαγή στρατηγικής του αντιπάλου του  τραβήχτηκε λίγο δεξιά και πίσω. Μια σταγόνα ιδρώτα δάκρυσε στο πρόσωπό του, που σκλήρυνε από την ανέλπιστη αντεπίθεση του αντιπάλου του. Το φως της λάμπας από την κολώνα ηλεκτρισμού, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν σβηστό,  φώτισε τη σκηνή της μάχης σαν σκηνοθετικό εύρημα. Η μονομαχία τώρα απέκτησε ισορροπία, ισοτιμία, με επιμέρους σχεδιασμούς, αυτοσχεδιασμούς, επινοήσεις, ερασιτεχνισμούς κι από τα δύο μέρη. Αυτό μέχρι τη στιγμή, όπου από μια αμυντική απερισκεψία, οφειλόμενη σε  έλλειψη προσοχής εκ μέρους του Κουπέ, ο Βαν ντε Μόργκεσεν κατάφερε να του δώσει ένα θανάσιμο κτύπημα, καρφώνοντας  θριαμβικά το στιλέτο του στο στήθος του αντιπάλου του. 
Ο Γιάννης Κουπές έπεσε στην άσφαλτο, αφήνοντας μια κραυγή έκπληξης, που κανείς δεν γνώριζε αν προερχόταν από τον αιφνιδιασμό ή από τη θέα του άλλου κόσμου, που ένα μέρος του απλωνόταν μπροστά του και δεν ήθελε με κανένα τρόπο να επισκεφτεί.
Ο Βαν ντε Μόργκεσεν έσκυψε πάνω από το άψυχο σώμα, έκλεισε τα σβησμένα μάτια τού Κουπέ, και σκέπασε το πρόσωπό του με μια εφημερίδα, που ένα ξαφνικό φύσημα του αέρα την είχε φέρει δίπλα στα πόδια του. 
«ΒΡΕΘΗΚΕ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΥΜΠΛΟΚΗ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΠΕΣ. Ο ΔΡΑΣΤΗΣ ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ» έγραφε στο πρωτοσέλιδό της.


*Από τη συλλογή κειμένων με τον τίτλο "ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΦΑΓΑΝ ΠΟΡΤΑ"


"Morder"
Edvard Munch

Ο ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ Ο ΜΥΓΑΣ

 

Ο φίλος μου ο Μύγας συμπεριφέρεται σαν μύγα. Εισβάλλει σε σπίτια επιλογής του, όταν τα παράθυρα και οι πόρτες είναι ανοιχτές. Γαντζώνεται σε τοίχους, ταβάνια. έπιπλα, κι από κει παρακολουθεί τη ζωή που ξετυλίγεται μπροστά στα μυγοσκοπικά μάτια του.

Το καλοκαίρι παχαίνει αλλά το βάρος του δεν έχει καμιά επίπτωση στη συμπεριφορά του. Συνεχίζει με τον ίδιο ζήλο και ενθουσιασμό τις επισκέψεις του. Τους χειμώνες χάνεται, δίχως κανείς να γνωρίζει που βρίσκεται.

Τι κερδίζει απ’αυτόν τον τρόπο ζωής ο Μύγας δεν το λέει ούτε στους πιο έμπιστους φίλους του. Ούτε εμάς βέβαια μας πέφτει λόγος να τον ρωτήσουμε. Του αρκεί μόνο να γίνεται ανεκτός, ώστε να μην τον κυνηγά κανείς με τη μυγοσκοτώστρα.

"Insects"

Theodor Severin Kittelsen(1857-1914)

ΕΝΑΣ ΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΜΕΛΑΓΧΟΛΕΙ

 

Ο πυκνοκίνδυνος Σιού με το όνομα «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο» στις μάχες που έδινε η φυλή του ενάντια στους επεκτατικούς αποίκους, αντί να αμύνεται χρησιμοποιώντας το τόξο του, πετούσε τα βέλη με το χέρι, με την ίδια ευστοχία και αποτελεσματικότητα.

Όταν έφτασε στην ηλικία που δεν του επιτρεπόταν, σωματικά, να χρησιμοποιεί τη νεανική ικανότητά και επιδεξιότητα του, αποσυρμένος από τις αιματηρές μάχες της νιότης, στεκόταν στην είσοδο της σκηνής  μελαγχολικός, παρακολουθώντας την εξέλιξη της μάχης. Αντί για βέλη πετούσε βρισιές, μονολογώντας στη γλώσσα των προγόνων του. Ένας πληθωρισμός σχολίων για το αναπόφευκτο της φθοράς του χρόνου. Ένας ρητορικός τρόπος να ξορκίσει το αδύνατο. 

"Indian Brave" 1898
Charles M. Russell

ΠΩΛΙΝ

Πριν προλάβω να αντιδράσω η Πωλίν έτρεξε να περάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο. Ένα Ford Focus, χρώματος ασημί, την κτύπησε, τινάζοντάς την ψηλά, τη στιγμή που  βρισκόταν λίγα βήματα πριν το πεζοδρόμιο. Κοίταξα απέναντι να δω τι ήταν αυτό που την προκάλεσε ώστε να πάρει αυτή την αιφνίδια απόφαση, δίχως να ελέγξει την κυκλοφορία σε τέτοιο πολυσύχναστο δρόμο. Το μόνο που είδα ήταν ένας λιθοαετός που πάσχιζε απεγνωσμένα να απελευθερωθεί από το σημείο εγκλωβισμού του, κουνώντας απελπισμένα τα πέτρινα φτερά του. Έσκυψα πάνω της και από το παραμορφωμένο πρόσωπό της έβγαινε μια βαριά, βραχνή, διακοπτόμενη ανάσα. Βγάζοντας από τη τσέπη το κινητό μου να ειδοποιήσω το ασθενοφόρο, ένοιωσα το φτεροκόπημα του λιθοαετού που κατάφερε να απελευθερωθεί και τώρα πετούσε ελεύθερος και επιβλητικός λίγα μέτρα πάνω από το κεφάλι μου, αφήνοντας έναν ήχο που έμοιαζε με αυτόν του ανθρακικού των αναψυκτικών, αλλά σε πολλαπλάσια ένταση.

Ανασήκωσα την  Πωλίν από την άβολη θέση της και την κράτησα στην αγκαλιά μου. Έβλεπα φοβισμένος το πρόσωπό της που αιμορραγούσε. Πήρε μια βαθιά ανάσα και μ’έφτυσε στο πρόσωπο, σαν να ήμουν ο άγγελος θανάτου. Το σάλιο της κρεμόταν από την μύτη μου αλλά δεν έκανα καμιά προσπάθεια να το σκουπίσω. Φοβόμουν ότι ήταν το τελευταίο από τα υγρά της που γευόμουν. 

Όταν έφτασε το ασθενοφόρο, είκοσι λεπτά αργότερα, το σάλιο δεν είχε στεγνώσει ακόμη. Η λάμψη από τα μάτια της βούλιαζε ανέκφραστα στο κενό.

"Lola" 1899

Pablo Picasso

ΟΙ ΚΟΥΚΛΕΣ ΜΟΥ

«Άλλες σκέψεις κάνω όταν είμαι όρθιος, άλλες καθιστός, άλλες όταν περπατώ, άλλες ξαπλωμένος. Η κατάσταση αυτή μου προκαλεί πνευματική σύγχυση. Η επικοινωνία με τους ανθρώπους έχει γίνει πλέον αδύνατη. 

Γι’αυτό κι εγώ αποφάσισα να μιλάω μόνο στις κούκλες μου, που με ακούνε αμίλητες, πειθαρχημένες. Μόνο που στο τέλος με χειροκροτούν, αν και τους το έχω απαγορεύσει, αλλά αναγκάζομαι, τι άλλο να κάνω, να το αποδεχθώ. Πρέπει να κάνω κάποιες παραχωρήσεις για να μη μείνω δίχως ακροατήριο». 

Από τη σειρά "Συναντήσεις με τους φίλους μου"

"L'enfant a la poupee"
Henri Rousseau
1904 - 1905

 

ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ

 

Τα δόντια μου είναι τετράγωνα. Αστραφτερά, συμμετρικά, αλλά τετράγωνα.  Η γυναίκα μου επιμένει να τα τροχίσω, να αποκτήσουν τις απαραίτητες καμπύλες, είναι της μόδας οι αισθητικές επεμβάσεις, ναι ακόμη και στα δόντια, λέει. Αλλά πού καιρός και χρήματα για καλλωπισμό δοντιών.

 Όταν τα δείχνω, νομίζουν ότι είναι ψεύτικα. Όλοι θέλουν να τα χαϊδέψουν. Οι πιο τολμηροί, όταν είμαι αφηρημένος, χώνουν τα δάχτυλά τους στο στόμα μου και προσπαθούν να τα αγγίξουν. Με μια αστραπιαία κίνηση τους ρίχνω μια δαγκωνιά και τους κόβω το δάχτυλο.  Η απρόβλεπτη, βίαιη αντίδρασή μου έχει θετικά, αποτρεπτικά αποτελέσματα. Κανείς δεν θέλει να τα πλησιάσει χωρίς την άδειά μου. Τα αξιοποιώ όμως ως αξιοθέατο, αφήνοντας τους πιο συνετούς να απολαμβάνουν τη θέα τους, εξ αποστάσεως, ανοίγοντας διάπλατα το στόμα μου, όταν μου ζητούν με σεμνότητα και ευγένεια να το κάνω.

"The Guilt of Gold Teeth" 1982

Jean-Michel Basquiat

Ο Π, Ο ΣΙΦΟΥΝΑΣ

O Π, ο σίφουνας, ανακηρύχθηκε σε ειδική τελετή της ομάδας Facebook “Η ταχύτης φυγείν αδύνατον” ο πιο γρήγορος χρήστης της δημοφιλούς πλατφόρμας στον κόσμο. Ξεπέρασε ακόμη και τον ήρωα του μικροδιηγήματος του Μανουέλ Εσπάδα “ Ο πιο γρήγορος ήρωας του κόσμου”, ο οποίος μπόρεσε να εμφανιστεί πριν τον τίτλο του διηγήματος.

Ο Π, ο σίφουνας, κατάφερνει, κι αυτό μετά από έρευνα ανεξάρτητης αρχής, να αφήνει ίχνη της παρουσίας του, πατώντας τα εικονίδια των reactions, πριν ακόμα η δημοσίευση αναρτηθεί από τους χρήστες.

Το μικροδιηγήμα του Μανουέλ Εσπάδα εδώ:

https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com/2016/09/12/manuel-espada-o-pio-grigoros-iroas-tou-kosmou/

ΑΒΓΟΞΥΠΝΗΤΗΡΙ

 

Εκνευρισμένος που το αβγοξυπνητήρι εξακολουθεί να χτυπάει την προγραμματισμένη ώρα αφύπνισης, ενώ εγώ δεν έχω καμιά διάθεση να ξυπνήσω, μετά τη χθεσινή οινοφόρο κραιπάλη μου, του δίνω ένα χτύπημα με το χέρι και το πετάω κάτω από το κομοδίνο. Το πάτωμα γεμίζει ελατήρια από τον ωρολογιακό μηχανισμό, λεπτοδείκτες, ασπράδι, κρόκο και τσόφλια αυγού.
Γυρίζω πλευρό να συνεχίσω τον ύπνο μου, ησυχασμένος, αν και η μυρωδιά από το σπασμένο αβγοξυπνητήρι με ενοχλεί αφάνταστα.

"Constellation Awakening at Dawn" 1941

Joan Miro

ΣΥΝΝΕΦΟΥΛΑ

 

Ακόμη κι όταν σε φωνάζω συννεβούλα, τις ώρες αιχμής του μυαλού μου, εσύ έρχεσαι, συννεφούλα μου. Είσαι ίδια κι απαράλλακτη, γλυκιά και τρυφερή. Αναγνωρίζεις την αλλαγή των συμφώνων στο κάλεσμά μου. Όταν σε λέω, κάποιες φορές, αυννεγούλα, συννεδούλα, συννεζούλα, συννεθούλα, συννεκούλα, συννελούλα, συννεμούλα, συννενούλα, συννεξούλα, συννεπούλα, συννερούλα, συννεσούλα, συννετούλα, συννεχούλα, συννεψούλα, το κατανοείς, είναι ένα λεκτικό παιγνίδι, μια άσκηση ελέγχου της νοηματικής σου αντίληψης, μαλλιαρό μου όνειρο.
Δεν πειράζει που είσαι μια επινόηση, η φωτογραφία σου με παρηγορεί όταν την κρατώ στην αγκαλιά μου. 

"Red Haired Man on a Chair" 1962 - 1963
Lucian Freud

"ΜΥΘΟΜΑΝΙΕΣ" ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΔΙΑΚΡΙΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΔΙΑΚΡΙΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

Έγραφα στην εισαγωγή αυτών των σημειώσεων ότι ο Στράτος Μυρογιάννης στο βιβλίο του «Μυθομανίες» γράφει επτά κρυπτικές ιστορίες, με κωδικοποιημένες πληροφορίες και γρίφους που αν αποκαλυφθούν, ενδεχομένως, να οδηγήσουν στην αποκρυπτογράφηση του κειμένου. 

Οι ιστορίες με τους παράδοξους ήρωες, τον αληθοφανή λόγιο, χαρισματικό και αλαζονικό βιβλιοσυλλέκτη, ποιητή, πρίγκηπα, μνήμονα, διάσημο κυνηγό και κλέφτη σπάνιων βιβλίων της ιστορίας, Ιάσονα Μαυροκορδάτο-Bodin, τον Κορνήλιο Κράνμπερη Τραυλό ή Cornwell Craanberryie, the Stutterer ή Joanot-Thomas-Helenos ή Co.Cr ή Cor.Cra, παράνομο γιο του Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου και της Joan Beaufort, τον ηγέτη του Τάγματος της Περικνημίδας και ιδρυτή του Queens’College του Cambrdge, τον Bartolo Simoni τον πιο μορφωμένο άνθρωπο της Αναγέννησης, ιστορικό και βιβλιοδίφη, πάσχοντα από πολλαπλές παθήσεις, με  λεπτές και ευαίσθητες παρεκκλίσεις, τον Nicholas Flamel, τον αυτοκράτορα, χημικό, ψεύτη αλχημιστή, καλλιεργητή της Malus Annurca, μιας σπάνιας ποικιλίας μηλιάς, τον Νικόδημο Μεταξά-Malherbe, υποψιασμένο και φιλοπερίεργο αναγνώστη, αρχαιοδίφη, χαράκτη, αγιογράφο, μοναχό, τυπογράφο, με μυαλό χαμένο σε μνημονικά παλάτια, τον Adamante Coray, πονηρό, περίεργο και εκκεντρικό έμπορο, έναν διακριτικό και σκοτεινό άνθρωπο, συγγραφέα, ένθερμο οπαδό της κρυπτογραφίας, και τον Ιωάννη Καρτάζηλο, μανιώδη συλλέκτη οφθαλμών(από ζώα και ανθρώπους), συλλέκτη χειρογράφων, καλλιεργητή σπάνιων ποικιλιών τσαγιού από το φυτό Royal Peltandra της οικογένειας των Primaeva Purple Araceae, είναι ένας αφηγηματικός ολκός με κωδικοποιημένες πληροφορίες όπου οι  μέθοδοι ερμηνείας τους βρίσκονται διάσπαρτες στις ιστορίες του βιβλίου, ώστε ο προσεχτικός και φιλοπερίεργος αναγνώστης μπορεί να τις αξιοποιήσει ώστε να φτάσει σε ερμηνευτικά αποτελέσματα.

Προτείνω ορισμένα αποσπάσματα του βιβλίου που ίσως βοηθήσουν σε μια ανεκτή και πάντα αμφισβητήσιμη αποκωδικοποίηση αυτού του έξοχου αφηγηματικού βιβλίου.

Διορθωμένο Παρασκευή βράδυ. 

* στις παρενθέσεις ο αριθμός γραμμής του κειμένου

σ.17 (12-15)

σ. 19 (9-11)

σ.20 (7-10)

σ.23 (12-15, 22-27)

σ.24 (17-19, 27-28)

σ.25 (18-19,20-24)

σ.37 (18-19)

σ.39 (13-15)

σ.40 (27-29)

σ.57 (18-19)

σ.61 (9-10)

σ.66 (13-14)

σ.67 (7)

σ.70 (3-5,12)

σ.73 (1-10)

σ.73 (26-27)

σ.74  (1-10, 15-25)

σ.82 (3-5)

σ.91 (23)

σ.95 (3-6)

σ.96 (17-18)

σ.103 (1) 

σ.106 (8-14)

σ.107 (9-11)

σ.111 (18-22)

σ.119 (4,19)

σ.123 (7-8,12-17)

σ.136 (19-22)      

σ.138 (7-9)      

σ.140 (26-30)

σ.141 (8-14)

σ.142 (7-15)

σ.144 (8-26)

σ.145 (1, 15-21)

σ.146 (29-30)

σ.147 (1,11-14, 16-19, 21-27)

σ.148 (1-2)

σ.149 (10-12,18-20,)

σ.151 (13-30)

σ.152 (26-29)

σ.153 (6-13, 16-17, 24-25)

σ.156 (1-5)

σ.168 (19-24, 27-28)

σ.170 (23-30)

σ.171 (1-11)

σ.178 (1-19)

σ.177 (18-19)

"ΜΥΘΟΜΑΝΙΕΣ" ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ "ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ-ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ-ΤΟΠΟΙ-ΠΟΛΕΙΣ-ΚΑΣΤΡΑ-ΚΗΠΟΙ-ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ-ΠΑΛΑΤΙΑ-ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑ"

 

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

Biblioteca Medicea Laurenziana 

Bibliotèque Inguimbertine Carpentras 

Bibliotèque Mejanes(Aix) 

Bibliotheca Fuggeriana 

Harleian Library 

University Library του Cambridge 

Βασιλική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας 

Βιβλιοθήκη καθολικής μονής του Αγίου Μηνά Arlesheim(Βασιλεία της Ελβετίας)

Βιβλιοθήκη του Βατικανού 

Βιβλιοθήκη του Ορθόδοξου Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης 

Βρετανική Βιβλιοθήκη 

Κεντρική βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Cambridge 

Κρατική βιβλιοθήκη της Βουδαπέστης 

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ

Academy of Humanisti 

Babiol College της Οξφόρδης

Harleian Library 

Selwyn College 

Trinity College 

Trinity Hall του Cambridge 

University Library του Cambridge 

Πανεπιστήμιο της Coimbra 

Πανεπιστήμιο της Βαυβαρίας 

Πανεπιστήμιο της Πάδοβας 

Πανεπιστήμιο της Σαξονίας 

Πανεπιστήμιο του Cambridge 

ΤΟΠΟΙ-ΠΟΛΕΙΣ-ΚΑΣΤΡΑ-ΚΗΠΟΙ-ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ-ΠΑΛΑΤΙΑ-ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑ

Abbaye de Fécamp 

Baltimore 

Bavenerolli(κωμόπολη στους πρόποδες των Ιταλικών Άλπεων)

Café "La Madeleine" Rue du Plâtre 

Castello Gordatua 

Cemetario Real

Chapel Queens' College(Silver Street του Cambridge) 

Coimbra

Costiera Amalfitana(Castiglione)

Dijon 

Eltham Palace(βασιλικό θέρετρο του Ερρίκου Δ') 

Fulbrooke Rd(πέρα από τον ποταμό Granda) 

Fuveau(Aix) 

Granada 

Greenwich 

Jardin de la Sultana 

Palacio del Generalife 

Palacio del Partal 

Pallazzo Colonna 

Patio de los Leones 

Peterhouse 

Place des Vosges(Παρίσι)

Queens' College Cambridge 

Torre de los Picos 

Tourleau(Καστροπολιτεία στα σύνορα Ιταλίας-Γαλλίας)

Veules-les-Roses(περιοχή του Pays de Caux)

Άμστερνταμ 

Ανδαλουσία της Ισπανίας 

Βασιλική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας 

Βατικανό

Κεντρική βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Cambridge 

Κήπος του Jardines del Partal

Λονδίνο

Λωζάννη της Ελβετίας 

Μεγάλη Κατακόμβη της εκκλησίας του Αγίου Ιερεμία 

Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα Κεφαλλονιάς

Οδός Martlett(Λονδίνο) 

Πάδοβα

Παρίσι

Ποταμός Χάντσον(Νέα Υόρκη) 

Προβηγκία 

Πύργος της  Κορνουάλης 

Ρώμη

Σαλαμάνκα

Φλωρεντία 

Χάνδακας

"ΜΥΘΟΜΑΝΙΕΣ" ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗ (ΤΑ ΕΡΓΑ)

"A lá recherche du temps perdu" Marcel Proust σ.62

"A Treatise on Probability" John Maynard Keynes, σ.87

"Ab Urbe Condita" Λίβιος σ.24

"Biographical Papyri"1803 Bathrellu σ.42

"Cabinet des Médailles" σ.110

"Calendar of Philocalus" σ.110

"Claudii Ptolemaei Geographica sub figura(Biblioteca Medicea Laurenziana, Plut.28.9" Κλαύδιος Πτολεμαίος σ.160-161

"Codex Cantabrigiensis" Cornwell Craanberrie, the Stutterer ή Κορνήλιος Κράνμπερη, ο Τραυλός ή Joanot-Thomas-Helenos Palaiologos-Beaufort σ.42

"Codex Coraynus" Nicolo Canaletto σ.125

"Comedies, Histories, & Tragedies" Published According to the True Originall Copies, London, printed by Asaac Jaggard and Edward Blount, 1623,σ.164

"Commentarium Kartazilum(Άπαντα Καρτάζηλου) σ.145,148,151,152

"Corpus Epistolarum Cryptoferum" Hieronymus Wolf, 1823 σ.132

"Corpus Hermeticum Alchemicum"Alifraggi Sancho Stavra, Pressi Perouviani, Limae, 1682 σ.60

"De Occulta Philosophia" Adamante Coray σ.123

"De re Chemicka Organica" Philippus Cluverius σ.109

"Die Kunst der Buchjagd(Arta invizibilitătii, υπότιτλος)"c.1507" σ.22

"Dies Fabuloses" Lord Byron σ.134

"Discussionum Epistolicum" Oberon Quince-Immogen σ.134

"Dix années d'exil dans la Cantabrigie" Chiara Luna Rotula, Geneva,1823 σ.64

"False Folio" (αποτυχημένη πρώτη έκδοση των έργων του κ. Shakespeare) σ.116

"First Folio", 1623 έκδοση των τριάντα έξι έργων του Shakespeare σ.117,118,172

"Grand Camée de Paris" σ.110

"H Ιστορία των Χορδισμών" Guillaume Martorell  σ.77

"Hamlet" William Shakespeare σ.103

"Heleneutics et Heleniai" Bartolo Simoni, Cambridge[private edition], 1731 σ.58

"Hermineiai und Hermeneuticeai" Yianvii Georgy, Leipsius, 1699 σ.56

"Hôtellerie Mèdiévale d'Angleterre" Taki Machaenobbi, Universitatum Cantabrigiensis, Cambridge, 1703 σ.62

"Il redini di cocchiere" Roma 1559, Quido Pecorarro,  σ.53

"Knights, Lords and Warfare" Canea, Τύποις Χολτόνοισι, Tassius Kaplanius,1790 σ.64,66

"La position de L'a" βιβλιογραφικό κατάλογος, Bartolo Simoni, σ.59

"Lacunae cum irritum" Bathrellu, 1809 σ.60

"Le Cadeau Inconnu" Elias Ashmole σ.28

"Le Cadeau Inconnu" σ.141

"Lettres á Malherbe(υπότιτλος "Η Δεύτερη Άρνηση")" Giorgio Tourleau σ.78

"Libro IV"Didalus Stella σ.100

Manuscrit trouvé á Saragosse  (Υστερόγραφο αντί προλόγου)

"Methodus ad Facilem Historiarum Cognitionem" 1700, Jean Bodin σ.62

"Novum Organum" Francis Bacon σ.121

"On the Shoulders of Giants" Chicago: University of Chicago Press, 1965, σ.171

"Opticks" Isaac Newton, London, Smith and Walford, 1704 σ.62

"Panglossia" Αφιερωματικός τόμος από την Academy of Humansti της Ρώμης για τον Νικόδημο Μεταξά-Malherbe, Academy of Humanisti σ.108

"Papers on Composition" Edgar Allan Poe σ.148

"Philosophiae Naturalis Principia Literatura" Faye Leeka Guidini,1701 σ.62

"Philosophiae Naturalis Principia Mathematica" Isaac Newton, σ.100

"Podocarpus Latifolius" Giorgio Tourleau σ.78,86

"Poesia Minora,II" Johannes Gutenberg σ.17

"Polygraphia" Adamante Coray σ.123

"Printers' & Publishers' Devices in England & Scotland 1485-1640, London: The Bibliographical Society, αρ.423,1913.McKerrow σ.174

"Quis occiderat Papam?(Ποιος σκότωσε τον Πάπα;)" Ιωάννης Καρτάζηλος σ.145,150

"Samaritan Bible" σ.111

"Senzai Hissho" αρχαιότερος κατάλογος φυτών και κήπων της Ιαπωνίας, 11ος αιώνας σ.30,40

"Tamizenlieux de Larroque Verde" (μνημειώδης μελέτη με επιστολές του Νικόδημου Μεταξά-Malherbe) σ.109

"The Cosmos of Shakespeare" Thomas Gallard σ.118

"The First Greek Printing Press in Constantinople(1625-1628), Royal Holloway, Universisty of London, 2014, memeo:thesis section σ.172

"The Napolitani Colonni and their Palazzo" Oxford, Guigiati Printing House 1731,C.Repapis, ,σ.52

"The Order of the Garter" C.Repapis σ.47

"The Origins of the Medieval Lute, Amstelodami" 1709, Ath.Tassius σ.50

"The Puzzle", 1756 John Bowles σ.11

"The real Lyfe of the Beauforts as derhaived from their dayiries"Bolobas Ignatius, Balliol Printing House, Oxford, 1599 σ.54

"The Second Secret Leader of the Order of the Garter", Sepetisi Evangell, Laetitie,1663 σ.55

"The Secret Lyfe of Cornwell Cranberryie, from infancyie to adolescencyie" 1494  D.A. Amanatidi σ.49

"The Word According to Garp" 1978, John Irving σ.157

"Theatrum Chemicum" (μικρό χειρόγραφο φυλλάδιο) Νικόδημος Μεταξάς-Malherbe σ.109

"Walpurgis Noctes" Laodicea Bruegel σ.126

" Η αυτοβιογραφική επιγραφή του Νικόδημου Β΄Μεταξά στα Μεταξάτα της Κεφαλονιάς(1642)", Ο Ερανιστής,18(1986) σ.157 Αλισανδράτος,Γ.Γ,  σ.173

"Αλληλογραφία" Αδαμάντιος Κοραής σ.43

"Αντιγόνη" Σοφοκλής σ.42

"Αριθμιάδα", Πυθαγόρας σ.33

"Αρχές της Γεωμετρίας" Ευκλείδης σ.88

"Άσμα ασμάτων' Μιλτιάδης Μαλακάση σ.166

"Βιβλίο των Θεών", ιερό βιβλίο των Ετρούσκων σ.24

"Για την Ιστορία των Αόρατων Πραγμάτων", φημολογούμενο χρονικό των Μάγιας σ.24

"Ελεγείες" Michael Tarchaniota Marullus σ. 43

"Ενοράσεις", θρησκευτικό εγχειρίδιο των Πρωτοκινέζων σ.24

"Ερμοκράτης" Πλάτωνας σ.24

"Ερρίκος Δ΄" Σεξπήρος σ.172

"Ερρίκος Ε΄" Σεξπήρος σ.164,172

"Η γλώσσα των Πρώτων Θεών" Προκλείνος σ.29

"Η Καινοφανής Τέχνη του Βιβλίου" John Cylindrow Breckle σ.115

"Η κόρη του Χρόνου", παιδικό παραμύθι της Αναγέννησης σ.31,41

"Η τσαγιέρα και ο Λόρδος: ο Ρόλος της Μονομαχίας στη Διάδοση του Ρομαντισμού στην Ευρώπη" William Stanhouse, Οξφόρδη, 1829 σ.133

"Κατάλογος της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας" σ.30,33

"Κορίννα, ή, Τα ιταλικά /εκ του γαλλικού της κυρίας Σταέλ" ("Corinne ou l'Italie" Madame de Staël")  υπό Ε.Α.Σίμου, Εν Αθήναις: Εκ της τυπογραφίας Κ.Ράλλη σ.177

"Μεγάλο Καθολικό Λεξικό των Παπών" 1703, σ.109

"Μυθομανίες" σ.156,158

"Οι Τεχνολογίες του Μέλλοντος" John Cylindrow Breckle, σ.115

"Πλατύφυλλα Φυτά της Προβηγκίας" σ.114

"Ποιητική" Αριστοτέλης σ.24

"Που ΡΩ του Έρωτα" Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος σ.166

"Ριχάρδος Γ΄"Σεξπήρος 172

"Χρονικό του Λεζινιάκ" σ.111

 

"ΜΥΘΟΜΑΝΙΕΣ" ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗ (ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ)

 

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ 

Ο Κώστας Θ. Καλφόπουλος στην παρουσίαση του βιβλίου του Στράτου Μυρογιαννη «Μυθομανίες» σημειώνει στο τέλος του κειμένου του «Mythomaniac writer” ότι: «Κι αν κάποιος συστηματικός αναγνώστης διαπιστώσει πως ορισμένα λήμματα δεν ανευρίσκονται στο βασικό κείμενο, αυτό δεν οφείλεται σε τυπογραφική αβλεψία, αλλά στο «μυστήριο της γραφής» ενός κατεξοχήν μυθομανιακού συγγραφέα», κι έχει δίκιο.

Επειδή όμως υπάρχουν και οι μη συστηματικοί αναγνώστες οι οποίοι συμβουλεύονται τα ευρετήρια των βιβλίων, όταν υπάρχουν βέβαια, κι αυτό είναι σπάνιο ειδικά σε λογοτεχνικά κείμενα, για την διευκόλυνση της κατανόησης του αφηγήματος , καταθέτω το «ορθολογικό» ευρετήριο, ελπίζοντας πως θα βοηθήσει τον αναγνώστη στην απόλαυση αυτού του «έκκεντρου» βιβλίου.

Abu Abdillah σ.161

Adamante Coray ή Αδαμάντιος Κοραής  σ.43,121,122,125,126,127,131,132,133,134,135,136,137,139,141,144,152,175,176,177

Albrecht Dürer σ.112

Alifraggi Sancho Stavra σ.60

Anne Louise Germain  de Staël -Holstein σ.125,127,133,134,135,136,139,140,149,175,176,177

Anton Fugger σ.21,29

Archivio Colona σ.32

August Schlegel σ.176

Azimuthius Kircher σ.69,70,71,82

Azubius σ.111

Barthellu σ.42,60,62

Beatrice of Vermandois σ.163

Benjamin Constant σ.176

Benjamin Franklin σ.124

Benjiamin Constant σ.176

Bolobas Ignatius σ.54

Callixtus III (Πάπας) σ.30

Chiara Luna Rotula σ.61,64

Chiara-Simonetta Brunettisti σ.28,128

Clautilde σ.56

Co.Cr σ.57

Codimo de' Medici σ.160

Consalvi(Καρδινάλιος) σ.21,31

Cornelia Aldina σ.27,28,40

D.A. Amanatidi σ.49,65

Dafoe σ.42

Denis Donoghue σ.171

Didacus Stella σ.100,171

Dorileo Lully  σ.119                                                               

Dr.N.O Pektas σ.172

Edgar Allan Poe σ.42, 148,149,153

Edward Gibbon σ.174

Edvard Blount σ.164

Elias Ashmole σ.28

Emilia Lafonte σ.134

Estragon σ.78

Eugene de Courberon σ.133

Faye Leeka Guidini σ.61,62,63,64,99

Ferdinand d'Arcy σ.51

Francesco Barberrini σ.108

Francis Bacon σ.121

Franz Kafka σ.68

Gallixtus III σ.30

Gassndi σ.109

Gianbattista Primoto σ.31

Giorgio Tourleau σ.78,79,86

Giovanni Evangelista di Blassi σ.75,76,77,79,80,81,82,83,84,86

Giullaume Martorell σ.77

Giuseppe Vella σ.76,77,143,169

Grotius σ.109

Guido Escalaplano σ.93,94

Guido Pecorarro σ.52,53

Gustave Merlier σ.91,92,93,94

Hieronymus Wolf σ.132,133,134

Hugh Capet σ.163

Isaac Jaggard σ.106,116,164

Isaac Newton ή Νεύτωνας σ.60,62,87,95,97,98,99,100,101,102,144,152,170,171

Ismail(Σουλτάνος της Granada) σ.32,33,34,35,36,40

Jacob van Ruisdael σ.113,114

Jacques Necker σ.174-175

Joan Beaufort σ.43,45,47,48,49,50,51,52,53,163,165,166

Joanot Martorell σ.67 

Johannes Argentis-Mosimoff σ.144,145,146,147,148,149,151,152,153,154,155

Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg σ.17,26,28,29

John Bowels σ.11

John Cylindrow Breckle σ.115

John of Gaunt σ.163

Joseph Bonaparte σ.175

Josephine Holstbache σ.133

Kant σ.121

Katherine Swynford σ.45

Laodicea Bruegel σ.126,132

Leonardo da Vinci σ.42.43

Lord Andrew Fergusson σ.51

Lord Byron ή Λόρδος Byron σ.124,131,132,133,134,175

Lucia Wendolin-Staël σ.135

Marcel Proust σ.62

Marie Perenelle-Rogette σ.93,94

Merton σ.171

Michael Tarchaniota Marullus ή Μάρουλλος σ.42,43

Montaigne σ.143

Nicholas Flamel ή Νικολά Φλαμέλ σ.19,60,87,88,89,92,95,96,97,98,99,100,101,102,121,170,171

Nicholas V(Πάπας) σ.30

Nicolo Canaletto σ.124,125,135,136

Oberon Quince-Immogen σ.134,135

Odonne Colonna(Pope Martin V) σ.52

Ole Worm σ.135,136

Parson (παιδικός φίλος τουJohannes Argentis-Mosimoff) σ.154

Philippus Cluverious σ.109

Pushkin σ.65

Repapis G. Σ.47,52,65,78

Rijksarchief σ.127

Roger Bacon σ.87

Rubens σ.109

S.M σ.41,98,147

Sepetisi Evangell σ.55,56,57,59,65,118

Shakespeare ή Σαχεξπήρος ή Σεξπήρος  σ.103,115,116,118,119,120,129,140,144,164,165,172,173

Sigismund(εκ των αυτοκρατόρων της Αγίας Ρωμαικής Αυτοκρατορίας) σ.22

Simoni Bartolo σ.58,59,60,61,62,63,64,65,68,69,71,72,74,75,76,77,78,79,80,81,82,83,84,85,86,144,152,167,168,169,170

Staël von Holstein(οικογένεια) σ.148

Suzanne Curchod σ.174,175

Swift σ.42

Sylvestro Colonna (Pope Celestine III) σ.52

Taki Mechaenobbi σ.63

Tassius Kaplanius σ.64,65,66

Thomas Jefferson σ.124

Titania Gassendi σ.76,77

Tomas Gallard σ.118

Tommaso Campanella σ.111

Umberto Eco σ.171

Victor Hugo σ.65

William Blake σ.143

William Gamden σ.70

William Jaggard σ. 106,107,115,116,117

William Stanhouse σ.133,134

Yianvvi Georgy 56,57,58,59,61,63,64,65

Αλέξανδρος Βασιλείου(φίλος τους Αδαμάντιου Κοραή) σ.43

Αλισανδράτος,Γ.Γ σ.173

Απολλώνιος της Τύρου σ.21

Αριθέας σ.160

Αριστοτέλης σ.88

Βαγιαζίτ Α΄ σ.44

Βερνάρδος της Ιταλίας σ.163

Βιτζέντζος Κορνάρος σ.127

Εδουάρδος Γ' σ.47,55,163

Ειρήνη(Βυζαντική αυτοκράτειρα) σ.165,166

Έλενα Δραγάση σ.45

Εμμανουήλ Α.Σίμος σ.176,177

Εμμανουήλ Δηλόσοφος ή Ιωσήφ Βησσαρίων σ.121,142,143,144

Έρασμος σ.42

Ερρίκος Δ'(Henry IV) σ.43,44,45,47,50,51,52,53,147,164

Ερρίκος Ε' σ.164,165

Θουκιδίδης σ.88

Θωμάς Ακινάτης σ.75

Ιάκωβος Μαυροκορδάτος-Bodin σ.131

Ιάσονας Μαυροκορδάτος-Bodin σ. 17,19,20,21,25,28,29,31,32,33,34,96,105,141,144,147,152,160,161,162

Ίκαρος σ.37,38

Ισαβέλλα της Γαλλίας σ.163,164

Ισαβέλλα(Αυτοκράτειρα της Ισπανίας) σ.32,161

Ιωάννης Καρτάζηλος σ.70,71,142,143,144,145,146,147,149,150,151,152

Ιώσηπος Μαυροκορδάτος σ.22

Καρινάλιος Consalvi σ.21

Καρλομάγνος σ.163,165

Κλαύδιος Πτολεμαίος σ.160

Κορνήλιος Κράνμπερης ο Τραυλός ή Cornwell Craanberryie, the Stutterer ή Joanot-Thomas-Helenos Palaiologos- Beaufort ή Έλενος σ.42,43,44,49,50,51,52,54,55,56,57,58,59,60,61,62,63,64,65,66,67,77,91,92,93,94,95,110,118,144,147, 152,162,163,164,165,166,171,172,173,174

Κύριλλος Λούκαρης σ.120

Λέων Γ' σ.165

Λορένζο των Μεδίκων 162

Λουδοβίκος ΙΣΤ' σ.174

Λουκιανός σ.160

Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος σ.43,44,45,46,47,48,49,162,163,165,166

Μαρί Ροζέ σ.150,155

Ματθαίος Δεραβής σ.107,119

Μιγκουέλ Ντε Θερβάντες Σααβέδρα σ.128

Μιλτιάδης Μαλακάσης σ.166

Μπαανές της Καππαδοκίας σ.159

Ναπολέων σ.25,121,175

Νικόδημος Μεταξάς -Malherbe σ.71,96,97,99,103,104,105,106,107,109,110,111,112,113,114,115,117,119,120,144,171,172,173

Νοστράδαμος σ.111

Όσυφεν σ,19

Ουρβανός Ζ' σ.145,146,151

Ουρβανός Η' σ.108

Πεπίν Β' σ163

Πυθαγόρας σ.33,35

Σαπφώ σ.167

Ταλεϊράνδος σ.175

Φερδινάνδος σ.32,161

Φιλήμων Έρουλος σ.178

Χριστόφορος Κολόμβος σ.32,161

ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ "ΜΥΘΟΜΑΝΙΕΣ"

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το βιβλίο του Στράτου Μυρογιάννη «Μυθομανίες» είναι ένα ιδιαίτερα κρυπτικό κείμενο. Αποτελείται από επτά ιστορίες γραμμένες βάσει ενός κώδικα, με κωδικοποιημένες πληροφορίες και γρίφους, τις οποίες καλείται ο αναγνώστης να αποκωδικοποιήσει, να αποκαλύψει και να ερμηνεύσει τα μυστικά τους, ώστε να γίνει γνωστό το πραγματικό περιεχόμενο του βιβλίου.

Ο αναγνώστης βέβαια δεν χρειάζεται να είναι ένθερμος οπαδός και γνώστης της κρυπτογραφίας για να φτάσει σε ένα επιθυμητό, ερμηνευτικό αποτέλεσμα. Δεν χρειάζεται να έχει τις ικανότητες του Adamante Coray στην κρυπτογραφία για το σπάσιμο του κώδικα. Ο κώδικας που είναι γραμμένο το βιβλίο αν είναι απροσπέλαστος θα κριθεί στο χρόνο. Η αποκάλυψη του νοήματος των ιστοριών εξαρτάται από την προθυμία των αναγνωστών να λάβουν υπόψη τους τις δαιδαλώδεις ταξινομήσεις, τον κομβικό ρόλο του υπομνηματισμού, της λεξικογραφικής καταγραφής, τους πίνακες ονομάτων και λέξεων, ώστε η αποκάλυψη  των ιστοριών να μη χρειαστεί την βοήθεια ενός τυφλού μουσικού.

Για διευκόλυνση του αναγνώστη κατέγραψα τα πρόσωπα του βιβλίου, τα έργα που αναφέρονται σε αυτό, και τους τόπους που συμβαίνουν τα γεγονότα. Βέβαια με λάθη, αβλεψίες και παραλείψεις. Θα ήμουν ευγνώμων στους αναγνώστες αυτού του κειμένου αν μου τις  υποδείξουν.

Συνεχίζεται

"εκεί που ζούμε" Χρίστος Κυθρεώτης

Ένα σχόλιο

Το μυθιστόρημα του Χρίστου Κυθρεώτη «εκεί που ζούμε» διακρίνεται για την αφηγηματική ωριμότητα του συγγραφέα, ο οποίος φαίνεται να έχει αφομοιώσει δημιουργικά την παράδοση του λογοτεχνικού είδους που ορίζει την πρόταξη του ιδιωτικού στοιχείου ως βασικού συντελεστή στη λογοτεχνική καταγραφή των κοινωνικών σχέσεων.  Τα χαρακτηριστικά του είδους ορίζονται  γλωσσικά από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση, όσον αφορά την αμεσότητα της αφηγηματικής ματιάς, τοποθετώντας το εγώ μοναδικό εκφραστή και διερμηνέα του κοινωνικού περιβάλλοντος, αφήνοντας εκτός  κάδρου το πολιτικό και ιστορικό πεδίο, με τη δυναμική που αυτό συμμετέχει στην  κατασκευή της μυθιστορηματικής πλοκής.

Η μυθοπλαστική καταγραφή του εγώ, δυστυχώς, στερεί από την αφήγηση τα νεωτερικά υλικά για την οικοδόμηση του αφηγηματικού σύμπαντος. Η τοποθέτηση του ατομικού ως κέντρο του μυθοπλαστικού κόσμου, όπως στην περίπτωση του Χρίστου Κυθρεώτη, περιοριορίζει την τροφοδότηση τού αφηγηματικού τοπίου από ανανεωτικά εκφραστικά στοιχεία που θα το απαλλάξουν από τον συντηρητισμό της υφολογικής επαναληπτικότητας και αναγνωρισιμότητας, θα διευρύνουν την αφηγηματική ματιά, δημιουργώντας λεκτικές  ιχνηλατήσεις που, υπό προϋποθέσεις,  μπορούν να οδηγήσουν στην πρωτοτυπία και την αποδέσμευση από τον εγκωβιτισμό του αφηγηματικού εγώ, το οποίο όσον αφορά τη ρεαλιστική εκδοχή του περιορίζει τον συγγραφέα  σε ένα συμβατικό τρόπο γραφής. 

Η λογοτεχνική τοποθέτηση του εγώ, του ατομικού στο επίκεντρο του αφηγηματικού σχεδιασμού, αντανακλάται στη μονοσημία της γλωσσικής εκδοχής ως επιτελικής εκφραστικής επιλογής, αγνοώντας τις πολιτικές, ιστορικές και ιδεολογικές σχέσεις που συγκροτούν την καθημερινότητα της ζωής.  Η λογοτεχνική απόδοση της ιδιωτικής σφαίρας, χωρίς την ενσωμάτωση της πολυπλοκότητας, των αντιφάσεων και της διαλεκτικής των κοινωνικών σχηματισμών στο μυθιστορηματικό οικοδόμημα, την αντιστοίχισή τους με γλωσσικούς εναλλακτικούς προσδιορισμούς, μοιραία οδηγεί σε αφηγηματικές συμβάσεις, οι οποίες πέρα από την παρελθοντική ευρηματικότητα και εμβέλεια τους έχουν πια ξεπεραστεί.

Αυτό που διασώζει το βιβλίο και το αξιολογεί ως ένα σημαντικό μυθιστόρημα είναι η εξαιρετική γλωσσική μανιέρα του που δεν αντιστέκεται ούτε προκαλεί την συμβατική αναγνωστική μέθοδο, προσφέρει οικείες αφηγηματικές αναδρομές στον αναγνώστη, συνοψίζοντας, με εξαιρετικό τρόπο ένα μεγάλο μέρος της πεζογραφικής παραγωγής που εκφράζεται με όμοιους γλωσσικούς  κώδικες.

Το βιβλίο λοιπόν του Χρίστου Κυθρεώτη είναι η κορύφωση και η επιτομή  αυτής της λογοτεχνικής περιόδου της ιδιωτικής περιοχής. Όσο γρηγορότερα κατανοηθεί η σημασία του τόσο καλύτερο για τη λογοτεχνία. 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΘΡΕΩΤΗΣ
"εκεί που ζούμε"

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

 

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 18η

 Σήμερα όλη μέρα ήμουν άφαντος. Κανείς όμως δεν με ενημέρωσε για την απουσία μου, ώστε το βράδυ όταν βρέθηκα στο υπνοδωμάτιό μου, έκπληκτος είδα το κρεβάτι μου ξέστρωτο, το κινητό μου στο κομοδίνο, τα παπούτσια μου στην παπουτσοθήκη, το παντελόνι και το πουκάμισο μου κρεμασμένα στην ντουλάπα, την κάτω οδοντοστοιχία μου στο πλαστικό ποτήρι με το νερό.

Η μικρή Λουλού  στην κουζίνα έφτιαχνε σαλάτα λαχανικών.  Φορούσε το κοντό, κόκκινο  φουστανάκι της και από πάνω ποδιά με λουλούδια. Οι μπούκλες των μαλλιών της στεφάνωναν τους γερτούς της ώμους.

-Ετοιμάζω σαλάτα, θέλεις να φτιάξω και για σένα; με ρώτησε.

Δεν της απάντησα, η αδιαφορία της με πλήγωσε. Ήμουν όλη τη μέρα άφαντος κι αυτή φερόταν σαν να μην είχα λείψει ούτε ένα λεπτό. Δεν ήθελα να δώσω συνέχεια στην απαράδεκτη συμπεριφορά της, ήξερα ότι είχε περάσει μια ακόμη δύσκολη μέρα, τόσο σκανδαλιάρα που ήταν. Άλλωστε οι σχέσεις μας δεν ήταν στην καλύτερη φάση τους.

Βγήκα, δίχως να της πω κουβέντα, να συναντήσω τους φίλους μου. Θα περνούσα από το "Δακρυδόχος"* να πιω τα ποτά μου, να κάνω μια έρευνα ματαιότητας. Ελπίζω να με ρωτήσουν γιατί δεν φάνηκα πουθενά όλη μέρα, μάλιστα σήμερα που είναι Κυριακή. Βέβαια δεν ξέρω τι να απαντήσω, να δικαιολογήσω την απουσία μου, γιατί κι εγώ δεν μπορώ να ερμηνεύσω αυτό που μου συνέβη, αλλά θα είναι μια παρηγοριά το ενδιαφέρον τους.

Στο ενδεχόμενο να μην με ρωτούσε κανείς θα τους χαστούκιζα, με όλες τις σωματικές και κοινωνικές συνέπειες.  

Τι συναισθηματικός και υπερβολικός γίνομαι όταν το έγκαυμα της μοναξιάς πλησιάζει επικίνδυνα τις ράχες του μυαλού μου!

υγ. Η λέξη "δακρυδόχος" είναι από τη ποιητική σύνθεση του Σαμψών Ρακά "Ούτις"

"The Invisible Man" 1932

Salvador Dali 

ΛΕΓΟΜΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΕΡΩΔΙΟΣ ΚΑΙ ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΑ

Ευχαριστώ τα παιδιά που με εμπιστεύονται. Γεια σας παιδιά!

https://saligari.net/filoksenia/%ce%bb%ce%ad%ce%b3%ce%bf%ce%bc%ce%b1%ce%b9-%ce%b3%ce%b9%cf%8e%cf%81%ce%b3%ce%bf%cf%82-%ce%b5%cf%81%cf%8e%ce%b4%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b1%ce%b9-%ce%ba%ce%b1%ce%bb/

 
*Κείμενο μου στο αφιέρωμα του περιοδικού "Σαλιγκάρι", "Από την ανοιξιάτικη καραντίνα στο καλοκαίρι με τον ιό"

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 17η

Κυριακή πρωί κάνω τον περίπατό μου απολαμβάνοντας το όμορφο πρωινό. Ξαφνιάζομαι καθώς διασταυρώνομαι με τον Γιάννη Ζουγανέλη, συνθέτη, τραγουδιστή και περφόρμερ, ο οποίος έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση, κρατώντας μια δερμάτινη τσάντα στο δεξί του χέρι. Παίρνω  θάρρος και του ζητάω να βγούμε μια φωτογραφία μαζί, να την ανεβάσω στο facebook , να σκάσουν από τη ζήλια οι φίλοι και οι φίλες μου. Τον σκοπό μου βέβαια δεν του του το ανακοινώνω.

«Κύριε Ζουγανέλη, καλημέρα σας. Επειδή εκτιμώ την καλλιτεχνική σας πορεία όλα αυτά τα χρόνια θα ήθελα να βγούμε μια φωτογραφία μαζί» του λέω.

Ο Ζουγανέλης δεν φαίνεται να αιφνιδιάζεται από την πρότασή μου, πρέπει να είναι συνηθισμένος σε τέτοιες εκδηλώσεις αγάπης και ενθουσιασμού, από ένα κοινό που τον θαυμάζει και τον λατρεύει, και με την ευγένεια που τον διακρίνει, πληροφορία ευρέως διαδεδομένη στους καλλιτεχνικούς κύκλους, που επιβεβαιώνεται ευτυχώς, συναινεί:

“Μα δεν με λένε Ζουγανέλη, κύριε. Εκπλήσσομαι από την προσφώνησή σας, διότι δεν μοιάζουμε καθόλου φυσιογνωμικά. Αν θέλετε όμως να βγούμε φωτογραφία δεν έχω καμιά αντίρρηση, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι κάνετε λάθος ως προς το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεσθε».

Ένοιωσα ντροπή για την ενόχληση που προκάλεσα στον κύριο με την δερμάτινη τσάντα, ας τον ονομάσω με αυτόν τον χαρακτηρισμό, λόγω της διάψευσης του ονόματος του, αν και δεν είχα πειστεί καθόλου πως δεν ήταν ο Γιάννης Ζουγανέλης. Ο λόγος να αρνηθεί την ταυτότητά του ήταν κάτι που δεν μπορούσα να εξηγήσω. Ίσως κορεσμένος  από την αναγνωρισιμότητα, όπως συνηθίζεται στις προσωπικότητες της τέχνης, ήθελε να αποφύγει έναν ακόμη ενοχλητικό θαυμαστή, που διέκοπτε απρόσκλητος μια ιδιωτική του στιγμή, άσχετα αν βρισκόταν σε δημόσιο χώρο. Συνεπώς έπρεπε να ενεργήσω γρήγορα , διότι δεν ήταν σωστό να τον καθυστερώ  κι αλλάξει την απόφαση του. Το βάδισμα, το ύφος του, κυρίως όμως η τσάντα που κρατούσε, έδειχνε έναν άνθρωπο που για κάποιο σπουδαίο λόγο βρισκόταν στον δρόμο, Κυριακή πρωί. Στάθηκα στα δεξιά του και βγήκαμε μια σέλφι. Αστραπιαία, σκέφτηκα ότι θα ήταν καλό να βγάλω ακόμη μία, τοποθετημένος αριστερά του. Ο Ζουγανέλης δεν αρνήθηκε, αν και φαίνεται να δυσανασχέτησε με την πρόθεσή μου, την οποία δεν μπορούσε να ερμηνεύσει, για τους  λόγους που δεν μπορούσα να την ερμηνεύσω κι εγώ. Είπαμε όμως ότι ήταν ευγενικός και δέχτηκε την αδιανόητη ανάγκη μου. Ενθαρρυμένος από την υπομονή και την καρτερικότητά του, η φωτογραφική μου βουλιμία μου δημιούργησε την ανάγκη να του ζητήσω να βγάλουμε άλλη μία, αυτή την φορά παίρνοντας θέση μπροστά του, καλύπτοντας την οπτική παρουσία του, πράγμα που τον οδήγησε να ξεχάσει τη συγκαταβατικότητά του και να με αποπέμψει, λέγοντάς μου ότι δεν είναι πρέπον να καθυστερώ ένα κύριο, τον οποίο, αναιτίως, ταυτίζω με τον Γιάννη Ζουγανέλη, για λόγους που δεν τον αφορούν, έτσι ακριβώς το διατύπωσε, και με παρακαλεί να μείνω ικανοποιημένος με τις δυο φωτογραφίες, που είναι αρκετές να δικαιολογήσουν τον λόγο της λήψης τους, τον οποίο δεν ενδιαφέρεται να γνωρίζει. Εδώ άφησε να φανεί ένα ίχνος ειρωνείας στη φωνή του, αμαυρώνοντας την μέχρι τότε ευγενική και σεμνή συμπεριφορά του.

Ο τρόπος του επιβεβαίωσε τη γνώμη που είχα πάντα για τους καλλιτέχνες. Η ματαιοδοξία δεν  τους επιτρέπει να στέκεται κάποιος μπροστά τους, καλύπτοντας την εικόνα τους στο κοινό, ακόμη κι αν αυτός ήμουν εγώ.  

"L'Homme qui marche I" 1960
Alberto Giacometti

ΟΝΕΙΡΟ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ

Δεν βλέπω συχνά όνειρα, αλλά το χθεσινό, όσο ευπρόσδεκτο κι αν ήταν, παραλίγο να καταλήξει σε τραγωδία. Κάποιος με κυνηγούσε με μια τσιμπίδα τζακιού, αν και στο σπίτι δεν έχω τζάκι, σκέψη την οποία δεν έκανα βέβαια εκείνη τη στιγμή του πανικού, προσπαθώντας να με κτυπήσει. Θα  ήταν κάποιος κλέφτης προφανώς, ο οποίος είχε μπει στο σπίτι να με ληστέψει, εγώ ξύπνησα και του χάλασα τα σχέδια. Δεν μπορούσα να διακρίνω το πρόσωπό του, μην πω και τη σωματοδομή του και φανεί υπερβολικό, αν και στα όνειρα όλα είναι πιθανά, άρα δεν θα μπορούσα να τον αναγνωρίσω στους καταλόγους των υπόπτων που θα μου έδειχνε η αστυνομία κατά την διερεύνηση της υπόθεσης, αλλά ο διώκτης μου δεν γνώριζε τι μπορούσα να διακρίνω και τι όχι, βασιζόμενος σε όρους πραγματικότητας κι όχι ονείρου, στο οποίο, πιθανόν, δεν γνώριζε ότι έπαιρνε μέρος, ως πρωταγωνιστής μάλιστα. 
Πρόλαβε να μου δώσει κάποια χτυπήματα στα πόδια, αλλά εγώ, αν και πληγωμένος, κατάφερα να φτάσω στην εσωτερική αποθήκη του σπιτιού, να ανέβω, μετά από πολύ προσπάθεια, στον χαρταετό που είχα φτιάξει, γιατί σε δυο μέρες ήταν Καθαρή Δευτέρα, και το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού το τιμούσα παιδιόθεν ανελλιπώς, να ανυψωθώ μαζί του, ωθούμενος από μια αόρατη και ευεργετική δύναμη, πετώντας στα δωμάτια του σπιτιού, ενώ ο διώκτης μου κατέβαλε απεγνωσμένες προσπάθειες να με φτάσει, δίχως αποτέλεσμα. 
Τώρα που ξύπνησα περιμένω, πετώντας ακόμη πάνω στον χαρταετό, τους διασώστες να με βοηθήσουν να κατέβω, παρότι πληγές στα πόδια μου δεν υπάρχουν, το ύψος όμως είναι αρκετό ώστε να επιχειρήσω να πηδήξω κάτω, με τον χαρταετό σε διαρκή κίνηση, ακούγοντας τους γείτονες, που ειδοποίησα με τις κραυγές μου για βοήθεια, να προσπαθούν να καταλάβουν το λόγο που δεν μπορώ να τους ανοίξω την πόρτα.

"The Child's Dream"

Richard Lindne

ΣΟΥ ΑΡΕΣΕ;

 

Ένα μικροδιήγημά μου δημοσιευμένο στο περιοδικό "Ασσόδυο". 

Ευχαριστώ τη συντακτική επιτροπή του περιοδικού.

https://1-2.gr/2020/09/21/soy-arese/ 

ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΕΙΣ!

 Όταν είμαι τοιχοκολλημένος δεν με πειράζει αν μου σκίζουν τα μάτια, μου βγάζουν τα δόντια τα ηγεμονικά παιδιά, η βροχή να μου μαστιγώνει το πρόσωπο, ο ήλιος να καίει το σώμα μου ή αν κατουράνε στα πόδια μου τα σκυλιά. Όλα αυτά τα υπομένω. Αυτό που δεν μπορώ να υποφέρω είναι πως δεν μπορώ να σε ειδοποιήσω ότι, ο κολυμβητής  που σε φλερτάρει στου «Γρηγόρη», επιδεικνύοντας τις κολυμβητικές ικανότητές του στο πρόσθιο, το κρόουλ και το ύπτιο στην ανήσυχη επιφάνεια του μαγαζιού, είναι ένας λαθρέμπορος μεταμφιέσεων, ένας επηρμένος ανακυκλωτής του ζικ ζακ των ερωτικών του κατακτήσεων.

"Wall Composition" 1952

Fernand Leger

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

Ο Τοσοδαμικρούλης πάει-έρχεται, πάει-έρχεται, πάει-έρχεται, πάει-έρχεται, πάει-έρχεται. Για να μην πολυλογούμε, πηγαινοέρχεται μέσα στο όνειρό του ανυπόμονος, περιμένοντας την πραγματικότητα. Κάπου κάπου ρίχνει ματιές στο ρολόι του. Όταν ξυπνάει το πρωί, ανοίγει τα μάτια του, αφήνει ένα αναστεναγμό ανακούφισης και λέει:
-Αχ! τι ωραία! Ήρθε.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 16η

Πίνουμε τον καφέ μας, Κυριακή πρωί, στην καφετέρια «Sonetto», με τον Ζαν Εμαγιέ, γαλλοτραφή θαμώνα των μπιστρό του Παρισιού τη δεκαετία του ογδόντα. Χαζεύουμε το κομμάτι της ζωής που μας αναλογεί, αμίλητοι, ώσπου ξαφνικά ο Ζαν σπάει τη σιωπή του.
«Αν δεις μια μύγα να κλαίει, ξέρεις τι μπορεί να της έχει συμβεί:» ρωτάει. Η ερώτησή του με αιφνιδιάζει, και πριν προλάβω να αντιδράσω συνεχίζει:
«Είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί αρκετό καιρό. Υπάρχουν  διάφορες εκδοχές, αλλά δεν μπορώ να καταλήξω σ’ένα συμπέρασμα. Χώρισε με τον αγαπημένο της;  Πεινάει και δεν βρίσκει τροφή; Έχει μείνει άστεγη;  Έχει κάποια μη αναστρέψιμη αρρώστια; Έχασε κάποιο αγαπημένο της πρόσωπο;  Δεν μπορεί να κάνει μπάνιο, ειδικά τώρα το καλοκαίρι, που η ζέστη είναι αφόρητη;  Δεν της αρέσει το όνομά της; Γιατί δεν μπορεί να ξαπλώσει ποτέ ανάποδα να ξεκουραστεί και είναι αναγκασμένη να στέκεται συνέχεια στα πόδια της;  Επειδή οι άνθρωποι δεν την αφήνουν στην ησυχία της;
«Όλοι έχουμε τα βάσανά μας, Εμαγιέ. Είτε είμαστε επίγειοι είτε ιπτάμενοι» του λέω, ξεπερνώντας την έκπληξή μου, και συνεχίζω να παρακολουθώ τον κόσμο που μου αναλογεί, που τώρα έχει περιοριστεί στα εξαίσια πόδια της Σούλας, που μόλις μπήκε στο μαγαζί και μας αιχμαλώτισε όλους.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 15η

 

O Διονύσιος Πτέραρχος, εθελοντής γίγαντας, κουρασμένος και ταλαιπωρημένος, έχει επιστρέψει αργά το βράδυ σπίτι του, μετά από μια πετυχημένη Κυριακάτικη αποστολή. Με εύστροφο κι αυξημένης επικινδυνότητας σχέδιο, έχει καταφέρει να συλλάβει τον φτερωτό δράκο της Φιλοθέης, μετά από ολοήμερη καταδίωξη στα βουνά του Υμηττού και της Πάρνηθας. Το μόνο που επιθυμεί αυτή τη στιγμή είναι να κάνει ένα ζεστό μπάνιο, να ανάψει το τζάκι, να φορέσει τις πυτζάμες του, να απολαύσει το ουίσκι του παρακολουθώντας την αγαπημένη του σειρά «Peaky Blinders» βυθισμένος στην πολυθρόνα του. Ελπίζει, αν και είναι σίγουρος ότι θα συμβεί, να μην τον πάρει τηλέφωνο η Κλαρίσσα, να βεβαιωθεί ότι είναι καλά, κι αν θέλει να περάσει από το σπίτι, γιατί πέρασε μια μέρα μέσα στην αγωνία και τον φόβο. Η πρόβλεψή του αποδεικνύεται, για μια ακόμη φορά, επιτυχής, το τηλέφωνο χτυπάει, ο Διονύσιος Πτέραρχος βλέπει στην οθόνη του κινητού τ’όνομά της, δεν απαντάει στην κλίση, μέχρι που σταματάει να καλεί. Γνωρίζει ότι η Κλαρίσσα, ακολουθώντας τις οδηγίες του, δεν θα τον ενοχλήσει.
Έχει όλο το βράδυ μπροστά του όπως το σχεδίαζε. Εκτός απ'αυτό το επίμονο, απατηλό γρατζούνισμα στην πόρτα.

*Το κείμενο έχει γραφτεί με άλλα λόγια 17 Δεκεμβρίου 2015. Η ουσία του όμως παραμένει ίδια.

"Apartment House" 1981
Peter Halley

ΜΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΜΙΑ

 

Σταμάτα να γράφεις αυτές τις ιστορίες, τα αφηγηματικά σου παρατράγουδα, και να τις δημοσιεύεις όπου βρίσκεις πρόσφορο έδαφος. Αν ήξερα που μένουν αυτοί οι σαλιάρηδες εργολάβοι της ματαιοδοξίας σου, που συντηρούν τις ατάλαντες παραδοξολογίες σου, θα πήγαινα να τους κάνω ένα χουνέρι, να το θυμούνται για πάντα. Θα θέλατε, θα τους πω, τα παιδιά σας να γράφουν σαν τον γιο μου και να τους προσφέρουν βήμα κάθε λογής αγράμματοι παντογνώστες, τρόφιμοι της λογοτεχνικής αυτοθεραπείας, για να εκθέσουν τους παραλογισμούς τους; Μάνα σου είμαι κι πονάω. Δεν καταλαβαίνεις ότι έχεις χάσει την έμπνευσή σου, όποια τελοσπάντων είχες, έχεις ξεπέσει στον μανιερισμό και, θα στο πω γιατί κανείς δεν σου το έχει πει κατάμουτρα, ένα αλαφροΐσκιωτο «μοντερνισμό»; Παίρνεις κι αυτή την πόζα, λες και είσαι κάποια πρωτοκαθεδρία της λογοτεχνικής κοσμετολογίας. Νομίζεις ότι θ’αλλάξεις τον ρου της λογοτεχνίας; Ας γελάσω: Χα! Κλασικό σύμπτωμα αυτάρεσκης ανικανότητας. Δεν έβαλες ακόμη μυαλό, τόσα χρόνια στέλνεις κείμενα σε περιοδικά και σε αγνοούν. Ούτε να σου απαντήσουν καταδέχονται. Τα σοβαρά εννοώ, τα λουστραρισμένα, τα ευπρεπή, που εκπαιδεύουν με σύνεση και λογική το κοινό, η εμπροσθοφυλακή  της λογοτεχνίας, τα πρωτοκλασσάτα, όχι τα επουσιώδη μερεμέτια, που αυτοαναγγέλονται «λογοτεχνικά περιοδικά» με τη σπουδαιοφανή τιποτολογία τους, που ούτε στην τοπική κατηγορία του λογοτεχνικού πρωταθλήματος δεν έχουν θέση, οι συναυτουργοί της συγγραφικής μυωπίας σου. Φιλοδοξούν να διατηρήσουν τη φούσκα της λογοτεχνικής τους αυταπάτης, υιοθετώντας κάτι ξεμωραμένους σαν εσένα. Ούτε ένα βιβλίο δεν κατάφερες να εκδώσεις, βρε αχαΐρευτε, να γίνει η παρουσίαση του, έστω σε συνοικιακό βιβλιοπωλείο, να έρθω να σε καμαρώσω. Να δω το βιβλίο σου τοποθετημένο στο αναλόγιο στραμμένο προς το κοινό, την ώρα που οι επαΐοντες του πνεύματος θα αναλύουν το έργο σου, με στοχαστικό ύφος, να αγάλλεται η ψυχή μου. Δεν πειράζει ας είναι καμιά δεκαριά οι ακροατές, φτάνει που έφτασες στον κολοφώνα του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα. Ας κινητοποιηθεί  κι ο εκδοτικός σου οίκος για να μαζευτεί περισσότερος κόσμος. Μόνο εσύ θα τρέχεις σε συγγενείς, φίλους, συναδέλφους να παρακαλάς να έρθουν; Να σε δω να υπογράφεις το βιβλίο στον αναγνώστη, να τραβήξω φωτογραφίες, κρυφά, γιατί στο σπίτι θα με μάλωνες, κι ας πεθάνω. Τις ώρες που λείπεις να σκέφτομαι ότι  γυρίζεις στα βιβλιοπωλεία, μήπως  βρεις το βιβλίο σου σε κάποια προθήκη και το βγάλεις φωτογραφία, να την αναρτήσεις  στο φέισμπουκ σου,  να τη δουν οι φίλες μου να σκάσουν, που με κουτσομπολεύουν για την παρέκκλισή σου, έφτιαξαν κι αυτές ορθόκωλη σκέψη στα γεράματα. Να νιώσω μια ανάταση, μια περηφάνεια, πόσο θα ζήσω ακόμη, να μου πεις, να ρε μάνα το βιβλίο μου, ακουμπισμένο στα πόδια καλλίγραμμης κόρης στην παραλία, να σε καμαρώσω συγγραφέα πριν σβήσω.  Αν μάθει ο πατέρας σου ότι συνεχίζεις αυτό το ψυχικό άλγος θα γίνει έξω φρενών. Πέρασε τα εξήντα και μυαλό δεν έβαλε, θα πει με το δίκιο του. Πότε θα νοικοκυρευτεί, θα φτιάξει δική του οικογένεια, με κάτι τέτοια καραγκιοζιλίκια που ασχολείται ποια γυναίκα θα γυρίσει να τον κοιτάξει, θα αναρωτηθεί, και δεν θα ξέρω τι να του απαντήσω. Πήγαινε τώρα να πλύνεις τα χέρια σου γιατί σε λίγο θα φάμε. Κι δεν είναι νύχια αυτά, δεν είσαι πια μωρό να σε προσέχω συνέχεια.

"Woman with hat" 1962

Roy Lichtenstein

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

 

Χθες βράδυ, ανήμερα της Παναγιάς,  το ψηφιακό ολόγραμμά μου φώτισε την πλαγιά του λόφου που βρίσκεται ανατολικά της πόλης. Οι κάτοικοι βγήκαν στα μπαλκόνια και χειροκροτούσαν. Αρκετοί βρέθηκαν στους δρόμους και κτυπούσαν τα πόδια τους στο έδαφος ρυθμικά, σαν να δινόταν στρατιωτικό παράγγελμα. Υπήρχε ενθουσιασμός, κορναρίσματα αυτοκινήτων, θορυβώδεις συνομιλίες. Η ζωή στον υπερθετικό της βαθμό.

Δεν είχα κάνει τίποτα σπουδαίο˙απλά είχα θεραπεύσει τα τυφλά πουλιά, που τόσες καταστροφές, άθελά τους, είχαν καταφέρει στον τόπο μας. Άλλωστε δεν είχα τίποτα άλλο να κάνω. Βρισκόμουν εδώ και τέσερεις μήνες σε αναβολή σύμβασης εργασίας.

Ο ΒΛΑΣΗΣ ΠΕΛΑΓΩΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ

 

«Ωραία γκομενίτσα για τα κυβικά μου, γύρω στα σαράντα με σαρανταπέντε, βαμμένα ξανθά, κλιμακωτά μαλλιά, κομμένα λίγο κάτω από τον ώμο, γεματούλα, περισσότερο στην περιφέρεια, αλλά ωραίο σφιχτό κωλαράκι, πληθωρικά ακμαιότατα βυζιά, που δυσανασχετούσαν φυλακισμένα στο σουτιέν του πράσινου αποκαλυπτικού μαγιό, λίγο κοντή, σταρένιο χρώμα, γυαλί Rayban, να παίζει το ματάκι της προς τα μένα, -παίζει δεν παίζει έτσι το εκλάμβανα εγώ, ως υπαινιγμό ενδιαφέροντος- αν και φυλακισμένα πίσω από τα δύο σκούρα τζάμια των γυαλιών της. Εγώ σοβαρός, δημιουργικός, ακόμη και δω, κρατάω στα χέρια μου το «Οι θάλασσες του νότου», κι απολαμβάνω τις έρευνες του Πέπε Καρβάλιο, παράλληλα με κοφτές, πλάγιες ματιές την ομορφιά του πάμφωτου σώματος, που τώρα έχει μετακινηθεί σε θέση, ώστε η ορατότητά του να μην διακόπτεται από κανένα εμπόδιο.

Η ώρα περνάει, η χαριτότερπνος λουόμενη εξακολουθεί να με πλαγιοκοπεί με το βλέμμα της, ώσπου ένας μπόμπιρας με πλησιάζει και με κοιτάζει έντονα στα μάτια. Οι τρόποι καλής συμπεριφοράς με αναγκάζουν να πιάσω κουβεντούλα μαζί του, ξεκινώντας με τα αυτονόητα:

«Πώς σε λένε;» τον ρωτάω, κι εκείνος ντροπιασμένος, κάτι ψιθυρίζει μέσα από τα δόντια του, κι αρχίζει να γεμίζει με πέτρες το κουβαδάκι του. 

«Πες στον παππού πώς σε λένε» ακούω τη φωνή του πυρακτωμένου, από τον φλεγόμενο ήλιο, αντικείμενου του πόθου μου, να απευθύνεται με γλυκιά φωνή, που ερωτοτροπούσε με την θεατρικότητα, στον απρόσκλητο επισκέπτη μου, που στ’αυτιά μου φτάνει σαν σεξουαλικός ακρωτηριασμός από αμφίστομη μάχαιρα. Παγώνω, νοιώθω ένα στιγμιαίο ρίγος, λες και ο ποταμός Αμούρ μεταφέρθηκε, σε σμίκρυνση, εντός μου, και ρέει  με την παντάνασσα ορμή του, ενώ ο ήλιος βρίσκεται στην κορύφωσή του. 

Ενθαρρυμένος από την υποστήριξη της ηλιοκαούς κυρίας, ο μικρούλης αρθρώνει την απάντησή του, με θάρρος κι αυτοπεποίθηση.

«Μιχάλη»,  λέει.

«Ωραίο όνομα» απαντώ, και στρέφω το βλέμμα μου στη θάλασσα, που την είχα γραμμένη στ’αρχίδια μου τόση ώρα».

-Ακούτε, ρε μαλάκες, να με πει παππού. Να πεις ότι ήταν καμιά εκπρόσωπος αισθησιακών πανηγύρεων, να το δεχτώ. 

Ρε συ Μπάμπη, φέρε άλλες τρεις Heineken, σε παρακαλώ, το λογαριασμό σε μένα.

"Baigneuse assise au bord de la mer" 1929
Pablo Picasso 

"Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας" Ανδρέας Εμπειρίκος

Κάποιες ανακατατάξεις στην αποθήκη του σπιτιού, εν μέσω θέρους, έφεραν στο φως αυτό το συγγραφικό απολίθωμα, που γράφτηκε πριν εικοσιπέντε χρόνια στην εφημερίδα "Ροδιακή".

"Να μιλάμε σήμερα για τον Εμπειρίκο και ευρύτερα για τον υπερρεαλισμό, κίνημα λογοτεχνικό που έκανε την εμφάνισή του πριν 70 χρόνια φαίνεται μάταιο και ανεπίκαιρο. Μήπως όμως είναι μία επίφαση ή απορία, που όταν ανατραπεί φανερώσει μια άλλη όψη την οποία  δεν έχουμε τη δυνατότητα να δούμε; Βέβαια σκοπός του κειμένου δεν είναι η επικαιρότητα του υπερρεαλισμού, αλλά η σχέση της γλώσσας στο έργο του κορυφαίου λογοτέχνη. Πριν προχωρήσω όμως το θέμα αυτό, θεωρώ αναγκαίο να αναφέρω ορισμένους λόγους που κάνουν ένα υπερρεαλιστικό έργο να διατηρεί την αξία του, πέρα από την εποχή που γράφτηκε.1 Απαντώντας σ' αυτό το ερώτημα δίχως τελεσίδικα συμπεράσματα, νομίζω ότι δίνουμε μια απάντηση γιατί να διαβάζουμε σήμερα Εμπειρίκο, τον πιο ορθόδοξο εκφραστή του υπερρεαλιστικού κινήματος. 2

Ελλείψει Έλληνα θεωρητικού εκπροσώπου3, αναζητώ στήριξη στον Ελύτη, ο οποίος αν και όχι υπερρεαλιστής, θα αντισταθεί στη δεκαετία του 1935- 1945 στις επιθέσεις τού κυρίαρχου πνευματικού ρεύματος ενάντια σε ένα κίνημα πρωτοποριακό. «Η φαντασία, παντοδύναμη πια, εκδηλούμενη έξω από τον έλεγχο της αισθητικής ή της ηθικής- ιδού το έμβλημα της νεοφώτιστης ομάδας 4, γράφει, φτάνοντας στην εύστοχη θέση ότι ο υπερρεαλισμός οδηγεί στην «ολοκληρωτική πραγματικότητα» 5

Οι παρατηρήσεις αυτές του Ελύτη, αρκετά συνοπτικές, αντίστοιχες των προθέσεων του έργου άρθρου αυτού, ορίζουν νομίζω το περιεχόμενό του υπερρεαλισμού, συνδέοντας τις επιδιώξεις του με τον κεντρικό θέμα που ερευνά η ποίηση σήμερα: την προέκταση της πραγματικότητας.6

Αυτό  που θέλω να δηλώσω είναι ότι δεν έχω φιλοδοξίες που να οδηγούν σε συμπεράσματα που θα γίνουν κριτήρια για μελλοντικές αναγνώσεις του ποιητή. Ούτε βέβαια θεωρώ τον εαυτό μου γνώστη των φιλολογικών και μεθοδολογικών κατευθύνσεων που προσεγγίζουν τη λογοτεχνία με κριτήρια που δίνουν τη δυνατότητα για κατάδυση στον ποιητικό κόσμο της δημιουργίας. Είναι το ξάφνιασμα που νιώθει κανείς όταν διαβάζει το έργο του, το έργο ενός ανθρώπου που τουλάχιστον προσπάθησε να ανατρέψει ορισμένες αντιλήψεις που διατηρούσαν η ποίηση σε τέλμα.7 Το ενδιαφέρον είναι πώς και γιατί ένας ποιητής που θέλει να ανανεώσει τον ποιητικό λόγο διαλέγει μια γλώσσα «συντηρητική» εξορισμένη, με τα κριτήρια της εποχής εκείνης.

Ποια είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Εμπειρίκος για να διαμορφώσει τον ποιητικό του κόσμο; Πριν φτάσουμε να εξετάσουμε το θέμα αυτό, όταν μιλάμε για τον Εμπειρίκο, τουλάχιστον στα πρώτα του έργα, όταν εφαρμόζει πιστά το δόγμα του κινήματος που εκπροσωπεί, πρέπει να γνωρίζουμε τις θέσεις του κινήματος. «Το κίνημα», γράφει ο Μπρετόν «εκφράζει μια κοινή θέληση εξέγερσης, ενάντια στην τυραννία μιας γλώσσας ολοκληρωτικά ξεφτιλισμένης». Ο Εμπειρίκος βασικός εκφραστής του κινήματος, βρισκόταν κάτω από την επικυριαρχία της Παλαμικής Σχολής- μην ξεχνάμε ότι εθήτευσε, πριν από την επαφή του με τον υπερρεαλισμό, στον Παλαμικό λόγο και έκφραση- στρέφεται εναντίον της γλώσσας που επιχειρεί να δαμάσει. Αναζητώντας το εκφραστικό του όργανο, βρίσκεται μπροστά σ' αυτή την κατάσταση: η καθαρεύουσα έχει σιγήσει από τον Παπαδιαμάντη.  Προσπάθειες σαν του Κονδυλάκη και του Μητσάκη, δεν θεωρούνται ικανές να αντισταθούν στην κυριαρχία του δημοτικισμού. Στην ποίηση η επιβλητική παρουσία του Παλαμά κυριαρχεί και «επηρεάζει δραστικά την ποίηση», ώστε κάθε προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της γλώσσας φαίνεται καταδικασμένη. «Η στιβαρή δημοτική» του «Ελαφροΐσκιωτου», η ωριμότητα και ολοκλήρωση του «Μήτηρ Θεού», συμπληρώνει τις συμπληγάδες του δημοτικισμού.8 Ο Καβάφης απομονωμένος στην περιφέρεια του Ελληνισμού, διαρκώς αμφισβητούμενος, δεν διαθέτει την εμβέλεια, τη δυναμική να οδηγήσει σε μια ανανεωτική πρόταση.

Αποφασίζει λοιπόν, υλοποιώντας το ποιητικό του όραμα να υιοθετήσει την καθαρεύουσα. Όχι βέβαια μια εξεζητημένη καθαρεύουσα, που όπως γνωρίζουμε ο ρομαντισμός την είχε οδηγήσει σε μια δίχως ουσιαστικό περιεχόμενο μεγαλοστομία. Η «καθαρεύουσα» του Εμπειρίκου,  για να υιοθετήσω έναν όρο του Γιατρομανωλάκη, είναι ένα θέμα που δεν έχει απασχολήσει επαρκώς στους μελετητές του Εμπειρίκου 9.

Η γλώσσα του Εμπειρίκου είναι λόγια γλώσσα. Αντίθετα με ό,τι υποστηρίζει ο Ελύτης, το έργο του στηρίζεται στην Ελληνική παράδοση, άποψη την οποία θα εξετάσουμε παρακάτω. Εδώ πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η γλώσσα βοηθάει στην αποκάλυψη της ποιητικής αλήθειας. Ο Εμπειρίκος ξεκινώντας να υλοποιήσει λογοτεχνικά τον υπερρεαλισμό, στηρίζεται στην αυτονόμηση της λέξης, αναζητώντας την ουσία της ποιητικής λειτουργίας, προς όφελος της συνολικής αξίας του του ποιήματος. Ο Αλέξανδρος Αργυρίου περιγράφοντας τη λειτουργία της λέξης ως μονάδα, ανεξαρτητοποιημένη από τη συντακτική δομή, συμπεραίνει ότι ο κόσμος του παράγεται «αθροιστικά». Ο Mario Vitti προτείνει “παρατακτικά”. Mέσα σε αυτή την προσπάθεια διεκδίκησης της ανεξαρτησίας της λέξης, της ηγεμονικής αξίας της στη σύνταξη, η καθαρεύουσα παίζει ένα διαφορετικό ρόλο στον Εμπειρίκο, από ό,τι σε όλη την προηγούμενη ποιητική χρήση της. Η «ποιητικότητα» της λέξης, η προσπάθεια ανάδειξης της ουσίας της, είναι ιστορία της ποίησης. Ο δρόμος της ανάδευσης είναι δρόμος μοναχικός, μπροστά στην ορθολογιστική εξουσία της «λογικής δομής», οδηγώντας στην προσπάθεια ανανέωσης του εκφραστικού οργάνου. Η άψογη δομή της «Υψικάμινου» δεν αναιρεί την αυτονομία της λέξης. Δεν αποκλείεται αυτή η συντακτική ακεραιότητα, βγαλμένη από την ευαισθησία του ποιητή, αντίθετη με τους στόχους των υπερρεαλιστών, να έπαιξε αποφασιστικό ρόλο με τον έλεγχο της για άλλες διόδους διαφυγής.

Στον Εμπειρίκο η καθαρεύουσα είναι το εκφραστικό όργανο που πραγματώνει καταλληλότερα το «ποίημα γεγονός, δυναμικό και ολοκληρωτικό αυτούσιο... που αποτελείται από οποιοδήποτε στοιχεία που θα παρουσιάζοντο μέσα στη ροή του γίγνεσθαι»10. Ο Mario Vitti από αισθητική άποψη, υποστηρίζει ότι ο ρόλος αυτός είναι μια αποτυχία, αφού στόχος των υπερρεαλιστών δεν είναι η αισθητική.11 Όμως όταν κάνεις τέχνη, ο όρος περιέχει αυτόματα το αισθητικό στοιχείο, όποιες κι αν είναι οι προθέσεις. Είναι η απόλυτη τέχνη. Για να υποστηρίξει ο  Mario Vitti την άποψή του, γράφει ότι όταν διαβάζει ένα ποίημα της «Υψικάμινου» ξεχνάει. Συνεπώς σύμφωνα με τα γραφόμενά του, οι λέξεις αποδυναμώνονται. Είναι βέβαια μια διαφορετική προσέγγιση, που βέβαια δεν ανταποκρίνεται στις αντιλήψεις μου. Υποστηρίζω ότι ο Εμπειρίκος καταφεύγει στην καθαρεύουσα, γιατί βλέπει ότι έτσι μπορεί εκφραστικά να αρχίσει η ανατροπή της λογοτεχνικής πραγματικότητας.

Σε μια συζήτηση του με φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μιλώντας για τη γλώσσα που χρησιμοποιεί, ο Εμπειρίκος είναι αφοπλιστικός: «Eγώ εξεπαιδεύθην στην καθαρεύουσα. Τα εκφραστικά μου μέσα στη δημοτική ήσαν ακαδημαϊκά,  ψ ε ύ τ ι κ α... η παιδεία μου έγινε εξ ολοκλήρου στην καθαρεύουσα και έτσι ήρθαν στην επιφάνεια αυτά που είχα αφομοιώσει. Φ υ σ ι κ ό τ α τ α». Δεν αμφιβάλλω για την ειλικρίνεια των λόγων του Εμπειρίκου. Ας μου επιτραπεί ένα σχολιασμός. Όταν παλεύει για την ανεξαρτησία της λέξης, χρησιμοποιεί τη γλώσσα που κατέχει, γιατί αυτή είναι ικανή να αναδείξει όλη την ουσία της, την ποιητική λειτουργία της. Διαλέγει τις λέξεις από κάτι που έχει αφομοιώσει.13 Όταν απομακρύνεται από το στόχο του, δεν φοβάται τα ψ ε ύ τ ι κ α στοιχεία, αφού το κέντρο της ποιητικής λειτουργίας μετατίθεται από τη λέξη στα συμφραζόμενα.14

Ο Εμπερίκος χρησιμοποιεί την καθαρεύουσα που η χρήση της έχει ταυτιστεί με συντηρητικούς ρόλους και είναι έξω από τις προθέσεις του. Είναι μια γλώσσα που έχει φθαρεί από τους καθαρολόγους υπερασπιστές της, που την οδήγησαν σε αδιέξοδο στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Εμπειρίκος αποσπά την καθαρεύουσα από τη συμβατική της χρήση, ανυψώνοντάς την σε ένα ρόλο που έχει αποκλειστεί από την εποχή του Κάλβου. Την ανανεώνει δίνοντας μια φρεσκάδα, ανατρέποντας την λογοτεχνική της αξία, που έχει ταυτιστεί, όχι αδίκως, με την αδιαφορία και αποστροφή. Η καθαρεύουσα από γηρασμένη γλώσσα, θνησιγενής, ανανεώνεται ποιοτικά, και γιατί όχι ποσοτικά, αν λάβουμε υπόψη μας το «Μέγα Ανατολικό». Δεν πρέπει να παραλείψω τον Καβάφη, που έχει καταφέρει, πολύ πιο πριν, να αποδεσμευτεί, «από τη λογοτεχνική δικτατορία του αδιάλλακτου και ήδη συμβατικού δημοτικισμού». Ο κατάλογος μπορεί να συμπληρωθεί με τον Καρυωτάκη και τον Παπατζώνη, που τους θεωρεί ο Γ.Π Σαββίδης «προϋποθέσεις» για την ανάπτυξη της «υψηλής ρητορικής του Εμπειρίκου». 15

Πρέπει λοιπόν όταν αναφερόμαστε στα κείμενα του να μη μιλάμε για καθολικότητα, αλλά να είμαστε προσεκτικοί στις κρίσεις μας. Τα ποιήματά του δεν αποτελούν ενιαίο σύστημα που μπορούμε να προσεγγίσουμε με βάση μια καθιερωμένη σφαιρική αντίληψη, με προγραμμένα αποδεκτά κριτήρια, αλλά επειδή αποτελούν την εφαρμογή μιας πρωτόγνωρης ποιητικής εμπειρίας, διαθέτουν διαφορετικό βαθμό έκφρασης. Θέλω να πω ότι άλλα έχουν περισσότερο συνοχή, επέμβαση της νοηματικής λειτουργίας, συντακτικά δομημένα, και άλλα όχι. Η σχέση τους με το βάρος της γλώσσας, το θέμα άλλωστε που αναφέρομαι, διαφέρει ανάλογα με το βαθμό ακολουθίας με την υπερρεαλιστική μέθοδο. Η  ιδιομορφία τους όμως δεν σημαίνει ότι τα ποιήματα δεν διαπνέονται από μια αίσθηση που τα διαπερνάει σαν μια κλωστή και τα ενώνει αδιόρατα σε μια πεπερασμένη συνολική εμφάνιση. Αυτή η όχι και τόσο εμφανής σύνδεση είναι μια συναισθηματική, ψυχική κατάσταση που μπορεί να θεωρηθεί η «λυρική» περίοδος στο έργο του. Εδώ εμφανίζεται, μιλώντας για την «Υψικάμινο», το κυρίαρχο θέμα που τον ακολούθησε όλη τη δημιουργία του. Ο έρωτας προς τη γυναίκα, άλλοτε ορατός, άλλοτε υπαινικτικός. 16

Η γλώσσα λοιπόν παίζει βασικό ρόλο στην προσπάθεια του αναγνώστη να έρθει σε επαφή με τη συναισθηματική κατάσταση του ποιητή. Όταν διαταράσσεται η λογική επιφάνεια του ποιήματος, όχι όμως και η συντακτική τάξη, η «γραμμικότητα» δηλαδή, η γλώσσα έρχεται σαν αρωγός στον αναγνώστη και να τον οδηγήσει στη συγκίνηση. Η καλοδουλεμένη έκφραση, η συντακτική κατασκευή με την επανάσταση και ανατρεπτικότητα που διακηρύσσει ο υπερρεαλισμός,  δημιουργεί μια αντίθεση. Η αντίθεση αυτή λύνεται με το αίσθημα της ειρωνείας  του λόγου. Η ειρωνεία του λόγου ανευρίσκεται στο γεγονός ότι η εκφραστική δυναμική βρίσκει διέξοδο σε μια γλώσσα που η εκφορά της στην ποιητική λειτουργία έχει παίξει ένα ρόλο συντηρητικό. 17 Ακόμη περισσότερο σε εκείνα τα ποιήματα που η νοηματική λειτουργία τους προσκρούει στην οριοθετημένη λογική, τα λεξιλογικά στοιχεία προσφεύγουν, αμυντικά η επιθετικά αδιάφορο, σε μια γλώσσα εξόριστη που υποστηρίζει την ποιητικότητα του κειμένου. Έχουμε μία αναδημιουργία, ανακατασκευή της γλώσσας, βαπτισμένης και απαλλαγμένης από το συμβατικό της ρόλο. Είναι γοητευτικό όταν η λογική τάξη ανατρέπεται, το ποίημα οικοδομείται στη δυναμική των λέξεων της καθαρεύουσας.

Οι όροι αλλάζουν στην «Ενδοχώρα». Στόχος πια του Εμπειρίκου είναι η τεχνική επεξεργασία του στίχου, με αντίστοιχο «περιορισμό των θυλάκων της λόγιας γλώσσας». Η καθαρεύουσα  νοθεύεται με περισσότερα στοιχεία δημοτικής, ώστε μπορούμε να μιλήσουμε με περισσότερο ασφάλεια για μικτή γλώσσα. Το γεγονός αυτό ενισχύει την κεντρική θέση του κειμένου, πως όσο λιγότερο «ορθόδοξος» γίνεται ο Εμπειρίκος, τόσο η καθαρεύουσα εμφανίζεται αποδυναμωμένη. Υποχωρεί όταν ο ποιητής στρέφεται σε νοηματικά επίπεδα, όταν κατασκευάζει τον ποιητικό μελλοντικό του κόσμο και τα οράματα του. Απουσιάζει δε όταν ο Εμπειρίκος φτάνει σε κείμενα που καταλήγουν σε διακηρύξεις, όταν η τεχνική του ρητορικού λόγου κυριαρχεί. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Η διακήρυξη δεν στηρίζεται στην αυτοδυναμία της λέξης, αλλά σε ένα λογικά διαρθρωμένο λόγο, που κυριαρχείται από την απλότητα,  είναι κατ’ ανάγκην κατανοητός, γιατί θέλει να επικοινωνήσει. Οδηγείται στον πεζό λόγο, η μονάδα πλέον δεν είναι η λέξη όπως την ποίηση, αλλά η φράση, για να θυμηθούμε τον Σεφέρη. Παύει να χορεύει και αποφασίζει να βαδίσει.

Ο Εμπειρίκος με την “Yψικάμινο” θεωρεί ότι έχει πραγματοποιήσει τη ρήξη με το παρελθόν. Προχωρώντας στην «Ενδοχώρα» επιδιώκει μια ένωση του υπερρεαλισμού με την ελληνική ποιητική παράδοση. Φαίνεται παράδοξο, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ρομαντισμός που διατρέχει το υπερρεαλιστικό κίνημα έχει υιοθετήσει στους κύριους στόχους του τη σύνδεση με κάθε μορφή εθνικής παράδοσης. Μπροστά στον κίνδυνο μιας ανασκευασμένης ελληνικότητας, οι Έλληνες διανοούμενοι προσπαθούν να ανιχνεύσουν την ελληνική ταυτότητα, μακριά από κίβδηλα και ανιδιοτελή συμπεράσματα μιας αντιδημοκρατικής εξουσίας. Πρωτεργάτες με το έργο τους, θεωρητικό και λογοτεχνικό, ο Θεοτοκάς και ο Σεφέρης στη λογοτεχνία 18. Στη ζωγραφική ο Γκίκας το 1937, περνά στη δεύτερη φάση του έργου του, που παύει να θεωρείται ξένο στοιχείο στην Ελληνική ζωγραφική και καθιερώνεται ως μύστης του ελληνικού νησιωτικού τοπίου. Ο Τσαρούχης μετά την ευρωπαϊκή του παρέκκλιση, επιστρέφει στην Αθήνα το 1936 και αρχίζει να εικονογραφεί την «αρρενωπή» ελληνικότητα. Τον Μάρτιο του 1935 τυπώνεται η «Υψικάμινος» και στις 2 Μαΐου ο Εμπειρίκος επισκέπτεται το σπίτι του Θεόφιλου στη Μυτιλήνη, μαζί με τον Ελύτη, τον  Ορέστη Κανέλλη και Τάκη Ελευθεριάδη.19

Μέσα σε αυτή τη συζήτηση για την ελληνικότητα, ο Εμπειρίκος παρότι δεν συμμετέχει ενεργά,  από θεωρητική άποψη, στον προβληματισμό, δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τις υπερρεαλιστικές καταβολές του και ακολουθεί το κίνημα, ώστε δικαιολογούμαστε να πιστεύουμε ότι η «Ενδοχώρα»  δεν είναι κάτι ξαφνικό, αλλά μια επίμονη, συνεχής προσπάθεια επαναπροσδιορισμού των λογοτεχνικών καταβολών του.  Τα ποιήματα της «Ενδοχώρας» τον απομακρύνουν από το άπειρο στο πεπερασμένο λόγο, όπως σωστά αναφέρει ο Γιατρομανωλάκης, αλλά η στροφή του σε καμία περίπτωση δεν συμβαδίζει με την ελληνικότητα του Σεφέρη. Ο φόβος της σύγχυσης τον κάνει να αναφερθεί για πρώτη και τελευταία φορά στο «Αμούρ -Αμούρ» στα υλικά και τις προθέσεις της ποίησης του. Ένα κείμενο υπεράσπιση του υπερρεαλισμού, προσαρμοσμένου την ιδιοσυγκρασία του ποιητή και τις πνευματικές συνθήκες της Ελλάδας στα τέλη της δεκαετίας του 30. Μακριά από τη λογοτεχνική του ορθοδοξία, ο Εμπειρίκος απαντά έμμεσα σε αυτούς που δεν έχουν αντιληφθεί τη μεταστροφή της «Ενδοχώρας», με μια γλώσσα που γίνεται ρητή, στέρεη,  πατώντας γερά στο έδαφος της ποιητικής δημιουργίας. Ο Εμπειρίκος με το κείμενο αυτό δείχνει ότι έχει πειστεί ότι είναι ποιητής. Η αμφισβήτηση πιθανόν να άγγιξε και τον ίδιο, και προετοιμάζει τις ιδέες του που θα οδηγήσουν στην «Οκτάνα» και τον Μέγα ανατολικό».

****

Η σχέση με την παράδοση είναι ένα θέμα που απασχόλησε τους υπερρεαλιστές στις αρχές του κινήματος, όταν προσπαθούσαν να προσδιορίσουν το όραμά τους. Ο υπερρεαλισμός όπως είδαμε προοριζόταν να αναθεωρήσει τον ορισμό της πραγματικότητας. Σαν γνήσια ποιητική δημιουργία είχε ως σκοπό την αλλαγή της αντίληψής μας για τον κόσμο. Οι υπερρεαλιστές μέσα από ένα είδος «εκλεκτικής αλχημείας» 20, ταυτίζονται με συγγραφείς πού υποσκάπτοντας το κύρος του κλασικισμού, του νατουραλισμού και του συμβολισμού,  που επιζεί με τους επιγόνους του, φτιάχνουν τη δική τους πρόταση. Φτάνουν έτσι στους ρομαντικούς, που η ενασχόλησή τους με τα όνειρα, την ύπνωση, τις  παραισθήσεις, τους τραβούν το ενδιαφέρον, πιστεύοντας ότι εκεί βρίσκουν στοιχεία για την επέκταση της πραγματικότητας. Πλησιάζουν με έκπληξη το σημαντικότερο στοιχείο τους: στη δικαίωση που παρέχουν στη φαντασία έναντι του ορθολογισμού και του υλισμού.21 Σε αυτή τη διαπίστωση συμφωνεί ο Ελύτης αποδεχόμενος τον όρο Ρομαντισμό, φοβάται όμως ότι ο όρος στερεί το ουσιαστικό περιεχόμενο του κινήματος. Είναι καταγεγραμμένη μία συνομιλία του Ελύτη με τον Ελυάρ:

Ελύτης

«Κι όμως ο Υπερρεαλισμός ήταν ένας ρομαντισμός στο έπακρο»

Ελυάρ

«Στο έπακρο, ακριβώς. Γι’αυτό και τον αναποδογύρισε. Πάτησε στην άλλη όχθη» 22

Ο Εμπειρίκος για να ξεφύγει από την Παλαμική παράδοση και τις υπερβολές του δημοτικισμού πρέπει κάπου να στηριχθεί. Όπως δηλώνει ο ίδιος, ένας σημαντικός ποιητής είναι ο Καρυωτάκης.23 Ο άλλος, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, είναι ο Σικελιανός, επιδρώντας αργότερα, όταν ο Εμπειρίκος κατασκευάζει το όραμα του. 24

Σαν γνήσιος υπερρεαλιστής ο Εμπειρίκος δεν είναι δυνατόν να μην στραφεί στους Έλληνες ρομαντικούς. Ο ρομαντισμός είχε έρθει να αποκηρύξει τον ορθολογισμό και να αναδείξει τον συναισθηματικό κόσμο. Η ρέμβη, η θλίψη, ο σαρκασμός του ρομαντικών γίνεται στάση ζωής και ξεφεύγει από τη λογοτεχνία. Ο Εμπειρίκος αντιλαμβάνεται την τάση αυτή που φαίνεται να τον επηρεάζει αρνητικά. Αργότερα θα συναντήσει έναν άλλο ρομαντικό, τον Καρυωτάκη. Θα σταθεί περισσότερο στην ελευθερία, την κινητήρια δύναμη του ρομαντισμού, που θα εξελιχθεί σε βασική αρχή της πνευματικής κατεύθυνσης της ποίησής του, και βέβαια τη ματιά των ρομαντικών προς κάθε μορφή εθνικής παράδοσης. Ταύτιση περισσότερο απελευθερωτική παρά θεματική. Στρέφοντας το βλέμμα του πίσω, ανακαλύπτει αυτό που είναι ολοφάνερο. Η μεγαλοστομία, το πομπώδες ύφος των ρομαντικών τον αποστρέφει, οδηγώντας το βλέμμα του στους δύο μεγάλους προρομαντικούς,  το Σολωμό και τον Κάλβο. Ο Σολωμός διδάσκει τον Εμπειρίκο ότι «η λέξη δεν έχει μόνο διανοητική βαρύτητα αλλά και συναισθηματική». 25

Ο Εμπειρίκος εμφανίζεται διχασμένος. Eίναι υπερρεαλιστής και οι διαθέσεις του ρομαντικές. Ο Καρυωτάκης, αν και φαίνεται παράδοξο, τον βοηθά να εφαρμόσει μια θεμελιακή θέση του υπερρεαλισμού. Αηδιασμένοι και οι δύο από τον αστικό κόσμο οδηγούνται στην άρνηση του, ο Εμπειρίκος προτείνοντας τη συλλογική λύτρωση, ο Καρυωτάκης τραβώντας προς την ατομική. Δεν έχει σημασία, αισθάνονται και οι δύο απελπισμένοι από την υποκρισία το ψέμα, τη σαπίλα της εποχής. Οι αξίες έχουν καταβαραθρωθεί, κάπου πρέπει να υπάρχει αυτό θα μας βοηθήσει να λυτρωθούμε. Ο Εμπειρίκος το βρίσκει στον υπερρεαλισμό, στην «ολοκληρωτική πραγματικότητα»,  ο Καρυωτάκης στην ανυπαρξία. Περιφρονούν, αποδοκιμάζουν, χλευάζουν, μαζί τους και ο Καβάφης. Ο Εμπειρίκος απλώνοντας τον ποιητικό του κόσμο αισιοδοξεί. Μεταμορφώνει την πραγματικότητα και ανατρέπει τη συλλογιστική της. Και οι δυο τελικά αντιστέκονται στον ρεαλισμό της λογικής.

Αφού βρίσκει την επαναστατική του συγγένεια, μένει να βρει και τη γλωσσική. Έχοντας σπάσει οριστικά τους δεσμούς του με την Παλαμική παράδοση, με τον Καβάφη αμφισβητούμενο, θα κάνει  το άλμα. Θα συναντήσει τον Κάλβο. Γιατί αυτόν;

Όταν αποφασίζει ο Εμπειρίκος να χρησιμοποιήσει την «ιδιάζουσα καθαρεύουσα» ο Ελύτης βλέπει τον ποιητή εκείνο, που για άλλους λόγους, δίνει βάθος στη λέξη, που πάλλεται από τη συγκίνηση και το πάθος της αναζήτησης. Αφού το ζητούμενο δεν είναι η λογική κατασκευή, η «συντακτική δομή», η «έλλειψη συντονισμού» στον Κάλβο, σύμφωνα με τον Σεφέρη, είναι η περιοχή που Εμπειρίκος βρίσκει λύσεις την εκφραστική του προσπάθεια. Δεν πρέπει να ενοχλείται από την ιδιομορφία αυτή, αλλά νοιώθει ικανοποιημένος από την ευτυχή συγκυρία. Αργότερα το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται και στον Καβάφη, αλλά ο Εμπειρίκος δεν φαίνεται να στηρίζεται πολύ πάνω του, γιατί η χρονική απόσταση που τους χωρίζει δεν είναι αρκετή για να αφομοιώσει ο Εμπειρίκος την ποιητική του έκφραση. Ο Σεφέρης παρατηρεί πως ο Κάλβος είναι το τελευταίο όριο πριν από το άναρθρο. Ο Εμπειρίκος με την ποίησή του τον συμπληρώνει. Είναι ένα βήμα πριν από το μη λογικό. Βέβαια είναι ένα ερώτημα πώς ο Εμπειρίκος διαισθάνεται αυτό που ο Σεφέρης ανακοινώνει αργότερα.26

Ο Ελύτης αναρωτιέται τι τον γοήτευσε διαβάζοντας τον Κάλβο. Ο τόνος της φωνής του ή τα θέματα και οι ιδέες του. Προπαντός απαντά το μυστήριο. Τι ήταν το μυστήριο; «....το σύνολο των ιδιομορφιών της τεχνικής του, που ξεσυνήθισε την ακοή και την καθιερωμένη αντίληψη των εικόνων» 27.Βέβαια ο Ελύτης στηρίζεται στο περιεχόμενο, που δεν απασχολεί έντονα τον Εμπειρίκο, χωρίς βέβαια να παραβλέπω το γεγονός ότι επιθυμία του Κάλβου για ελευθερία, έστω πανεθνική, τον τράβηξε κοντά του. Βλέπει ο Εμπειρίκος στις «Ωδές» «τη δύναμη που ανατρέπει τα καθιερωμένα» 28. Η επαναστατικότητα του Κάλβου δεν βρίσκεται τόσο σε αυτό που λέει, αλλά στον τρόπο που το εκφράζει. Μια ριζοσπαστική αντίληψη που ανατρέπει τις αναγνώσεις του Κάλβου, ο Εμπειρίκος την έχει αντιληφθεί έγκαιρα. Τα μάτια ενός ποιητή που θέλει να ανατρέψει την ποιητική πραγματικότητα, βλέπει την ικανότητα ενός προγόνου του, όχι  «στον τρόπο να φτιάχνει μια εικόνα, μα και που ζευγαρώνει δύο εικόνες, αρκεί να βιάσει την πτωχευμένη εμπειρική αντίληψη της πραγματικότητας» 29. Ο Ελύτης μιλά για τόλμη, ο Σεφέρης για έλλειψη γλωσσικής επάρκειας, ο Εμπειρίκος μαγεύεται. Ο Ελύτης φτάνει να μιλήσει για μια ποίηση υπερπραγματική με ότι αυτό συνεπάγεται: “το λεκτικό του αναπτύσσεται μαζί και μέσα από τη φαντασία του γεμάτη από τη συναίσθηση της υπεροχής της απέναντι στην ορθολογιστική αποτίμηση της ζωής»30 Η ανύψωση των πραγμάτων σε μια υπερπραγματικότητα, που η φυσική τους κατάσταση καταλύεται, είναι ένα από τα κεντρικά θέματα που θα απασχολήσουν τον Εμπειρίκο, και ο Κάλβος έχει δώσει το σπέρμα του. Προσπαθώντας να αποδώσει «μια εξωλογική απόδοση του αινίγματος της ζωής» η ποίηση και ειδικότερα ο Εμπειρίκος σαν ορθόδοξος εκφραστής της θα βρει στις εκφραστικές αποδόσεις του Κάλβου τα θεμέλια για τον ποιητικό του κόσμο. Στις σύντομες και αυτόνομες εικόνες, «ασυντόνιστες» αρκετές φορές, θα πατήσει ο Εμπειρίκος για τη δημιουργία της ποιητικής Υψικαμίνου του.

Η πορεία του Εμπειρίκου από το γενικό στο ρητό 31, έχει ενδιαφέρον όταν συσχετίζεται από την εγκατάλειψη της «ποιητικής γλώσσας» προς την κατεύθυνση της περιγραφικής γλώσσας 32, προχωρώντας προς μια γλώσσα απαλλαγμένης από την κυριαρχία του χορού, αναιρώντας την υπερρεαλιστική του ορθοδοξία. Σκοπός του τώρα δεν είναι η σύνθεση εικόνων από φαινομενικά αντίθετες νοηματικά λέξεις για την απελευθέρωση της φαντασίας,  την αποδέσμευση από τον έλεγχο της λογικής, αλλά η οργάνωση του οράματός του. Πρόθεσή του είναι η πλατύτερη επικοινωνία,  δίχως τις παρεμβάσεις του ανοίκειου ποιητικού λόγου, η επαφή με τον κόσμο. Αλλάζοντας στόχους, αλλάζεις τον τρόπο και το υλικό που χρησιμοποιείς. Μοναδικός σκοπός γίνεται η απελευθέρωση του λόγου, η μοναδική δύναμη του ποιητή, η απόλυτη ελευθερία, που κλείνει οριστικά τις διακρίσεις, που δυναστεύουν την έκφραση. «Η αριστοκρατική χρήση της γλώσσας της «Υψικάμινου», γράφει ο Γιατρομανωλάκης εκλείπει στην «Οκτάνα», διότι τώρα ο Εμπειρίκος επιδιώκει τη δημιουργία ενός κοινού πνεύματος και αισθήματος, ώστε οι ιδέες να αποκτούν καθολικότητα, να πλησιάσουν το κοινό αίσθημα.  Αυτό δεν μπορεί να γίνει με γλώσσα ακατανόητη, επιλεκτική, αλλά με έναν τρόπο απλό και προσβάσιμο. Η γλώσσα εξαρτάται από το ακροατήριο και τους αναγνώστες.  Όσο αυτό πλαταίνει, η γλώσσα πρέπει να γίνεται αναγνωρίσιμη, παύει να είναι προσωπική, αποκτά χαρακτήρα συλλογικό. Το ποιητικό σύμπαν του Εμπειρίκου δυσδιάκριτο στις προηγούμενες συλλογές, περνώντας από τα «Γραπτά» βρίσκει την κορύφωσή του στην εσχατολογική  «Οκτάνα». Η σχέση έρωτα και θανάτου, το όραμα της άνω πόλεως και η νοσταλγία του νέου κόσμου κυριαρχεί. 

Η υπερρεαλιστική ηθική παρούσα, με διαφορετικές επιδιώξεις στα «Γραπτά» και την «Οκτάνα» στηρίζει ιδεολογικά τη χρήση μιας επιλεκτικής γλώσσας. Ο ρεαλισμός δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής του, αφού πρέπει να τον λαμβάνει υπόψη του, στο σχηματισμό της δικής του «πραγματικότητας». Σαν γνήσιος ποιητής, η βύθιση του στο ατελεύτητο του λόγου,  τον οδηγεί σε ένα λόγο ακατάληπτο, με λέξεις πλασμένος από τον ίδιο, που κλείνει τον κύκλο της γλώσσας και ανοίγει την πόρτα της ελευθερίας. Η περιπέτεια του λόγου, λέει η ηθική του Εμπειρίκου, οδηγεί στην ελευθερία. Διότι πραγματικά ελεύθερος είσαι μόνο δια του λόγου. Αυτό ορίζει, νομίζω, η ποιητική διαδρομή ενός ποιητή, που πίστεψε ανιδιοτελώς τον άνθρωπο. Έναν ουμανιστή που η ποιητική του φλέβα τον οδηγεί στην πηγή του. Στη γλώσσα που εκφράζεται, οτιδήποτε σημαίνει αυτό για όλους μας.

Οι παραπομπές δεν βρέθηκαν! 😂😂😂

υγ. Με ελάχιστες γραμματικές διορθώσεις

03.08.2020