Ο ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΤΟΥ ΦΛΩΜΠΕΡ

Διαβάζοντας πριν από αρκετά χρόνια την «Αισθηματική Αγωγή», την εποχή που εργαζόμουν στο εργοστάσιο του Μαρινόπουλου, αλλάζοντας τις τιμές των φαρμάκων, «το δόγμα της ψυχρότητας» που χαρακτηρίζει το έργο, η «έγνοια του συγγραφέα για την φόρμα», «η αναλογία με το επικό είδος», «σ’ένα ρυθμό ομοιόμορφο», με απομάκρυναν από το έργο το οποίο δεν κατάφερα να ολοκληρώσω. Σημείωσα όμως ορισμένες φράσεις που αναφέρονταν στον έρωτα του Φρεντερίκ για την κ. Αρνού, σαν ένα είδος βοήθειας στον πλατωνικό, όπως εξελίχθηκε , έρωτα, λόγω της δειλίας μου, με την κοπέλα που δούλευε στο λογιστήριο, ακριβώς απέναντι από τον πάγκο που έβαζα σφραγίδες. Ο μύθος που ακολουθούσε την «Μαντάμ Μποβαρύ», με οδήγησε να αγοράσω και τελικά να διαβάσω, με δυσκολίες μπορώ να ομολογήσω, εξ αιτίας της γλώσσας του Θεοτόκη, που μου προκαλούσε αποστροφή, αν και κεινο τον καιρό ήμουν εξοικειωμένος με τη γλώσσα του, λόγω των βιβλίων του, που είχα διαβάσει, για να κατανοήσω καλύτερα την εργασία του Vitti για την ηθογραφία. Τώρα που γράφω σκέφτομαι πόσα χρόνια χαμένα για βιβλία, που όμως έπαιξαν το ρόλο τους στον αναγνωστικό δρόμο που βρίσκομαι τώρα.
Ξανάπιασα τα βιβλία του Φλωμπέρ επ΄ευκαιρία των προσφορών της «Ελευθεροτυπίας». Μαζί με τα προαναφερόμενα, διάβασα το «Μπουβάρ και Πεκυσέ» και το «Πειρασμός του Αγ. Αντωνίου». Η φράση του ίδιου του Φλωμπέρ σ’ένα γράμμα του στον Ζολά ότι «φοβάμαι μήπως θα είναι βαρετό μέχρι θανάτου», αναφερόμενος στο «Μπουβάρ και Πεκυσέ», η γνώμη του Valery για το έργο του Φλωμπέρ, όπου γράφει ότι «το έργο του δεν με γοήτεψε ποτέ», «η μικρόχαρη αλήθεια της, κατεγραμένη τόσο εξαντλητικά» για την «Μαντάμ Μποβαρύ», «το απατηλό θεμέλιο της πολυμάθειας», που τόσο με απομάκρυνε από το έργο του, με έκαναν να απορώ πως ορισμένοι σύγχρονοι νέοι Έλληνες συγγραφείς τοποθετούσαν το έργο του Φλωμπέρ στην καταγωγική βάση των έργων τους.
Πέρα από τις κριτικές αποτιμήσεις που βρίσκονται στο επίμετρο των βιβλίων «Μπουβάρ και Πεκυσέ» και ο «Ο πειρασμός του Αγ. Αντωνίου», ο πρόλογος του Γεράσιμου Βώκου για τα διηγήματα του Μπέκετ με στοίχειωνε. Γράφει: «Αυτό που ο αναγνώστης κέρδισε σε αυτογνωσία από την ανάγνωση του κειμένου θα το χάσει διαβάζοντας τις ερμηνείες. Σε τι χρησιμεύει να ξυπνήσεις στο κείμενο, όταν θα κοιμηθείς στα σχόλια;»
Εδώ παρέμενα όταν στο μυαλό μου ζωντάνεψε η παλαιότερη ανάγνωση του βιβλίου «Ο παπαγάλος του Φλωμπέρ» του Τζούλιαν Μπάρνς. Μια βιογραφία ή ένα ανεξάρτητο μυθιστόρημα για τον Φλωμπέρ, μου είναι αδιάφορο. Διαβάζοντας ξανά το βιβλίο ένιωσα ότι το σχόλιο πάνω στο Φλωμπέρ, που απαρτίζει ολόκληρο το βιβλίο, ανατρέπει τη σκέψη του Γεράσιμου Βώκου. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για να επανεκτιμήσουμε το έργο του Φλωμπέρ. Αυτό έκανα. Διάβασα ξανά Φλωμπέρ αλλά ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν έχω αποφασίσει, το έργο του Μπαρνς υπερβαίνει το έργο του Φλωμπέρ. Μοναδική ίσως περίπτωση στην λογογεχνική ιστορία;