ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΧΑΜΠΟΛΝΤ

 

Έχοντας δυσάρεστη εμπειρία από την ανάγνωση του προηγούμενου βιβλίου τού Saul Bellow, «Οι περιπέτειες του Ώγκι Μαρτς, εκδόσεις «Καστανιώτη» 2015, μετάφραση Μιχάλης Μακρόπουλος, όσον αφορά την επιμέλεια και την απόδοσή του στα Ελληνικά, ήμουν επιφυλακτικός για την ανάγνωση του καινούργιου βιβλίου του. Το όνομα του εκδοτικού οίκου «Gutenberg» και το όνομα της μεταφράστριας Μαργαρίτας Ζαχαριάδου, την οποία γνώριζα από την μετάφρασή της του βιβλίου «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!» του William Faulkner, η οποία ήταν εξαιρετική, ένα κόσμημα ελληνικής γλωσσικής κατασκευής, έκαμψαν τις αντιρρήσεις μου, αν και οι πληγές από την ανάγνωση του προηγούμενου βιβλίου δεν είχαν κλείσει ακόμη. Με καθυστέρηση οκτώ μηνών από την κυκλοφορία του, το αγόρασα και το διάβασα μετά από κάποιους μήνες. 

Να γράψω τις εντυπώσεις είναι φυσικά πρόκληση μπροστά σε όσα έχουν γραφτεί από ανθρώπους με γνώση, κριτική διεισδυτικότητα, παρουσιάσεις, αν και αυτή στο πατάρι του Gutenberg με κούρασε η φλυαρία του παντογνώστη Λευτέρη Καλοσπύρου, ο οποίος επεσκίαζε διαρκώς την ευγενέστατη Μαργαρίτα Ζαχαριάδη με τη διαρκείς σχοινοτενείς παρεμβάσεις του, θα είναι ένα κακόγουστο ανέκδοτο. Όμως για να διαβάσω σε λίγο χρονικό διάστημα ένα ογκώδες μυθιστόρημα 806 σελίδων, όσο κι αν λατρεύω την γραφή του Μπέλοου, δείχνει ότι πρόκειται για ένα βιβλίο ελκυστικό, ενδιαφέρον, και κυρίως απαραίτητο για κάποιον που είναι επιλεκτικός όσον αφορά την επιλογή συγγραφέων από τις ΗΠΑ.

Εννοώ ότι η πρακτική της καθημερινότητας απαιτεί, και δικαίως, αρκετές ώρες συμμετοχής, ώστε αναζητάς εκείνες τις ρωγμές του χρόνου που θα σου δώσουν την δυνατότητα να αφοσοιωθείς σ’αυτό που επέλεξες εσύ να κάνεις και κανένας άλλος: Την ανάγνωση του αγαπημένου σου βιβλίου. Την μοναχική, ουσιαστική επικοινωνία με τον ευατό σου. 

Γράφω αυτά τα λίγα λόγια λοιπόν, για να επισημάνω ότι μέσα από τις διαρκείς μεταστροφές, παλινδρομήσεις, επαναλήψεις, κάποιες φορές περιττές θεματικές επιστροφές, τις οποίες κάποιοι μπορεί να τις εκλάβουν ως φλυαρίες ή θεωρητικές αναζητήσεις και ερμηνείες, είτε πολιτικές, πολιτισμικές, ιδεολογικές και κυρίως μεταφυσικές απόψεις, το κεντρικό θέμα που απασχολεί τον συγγραφέα είναι ο θάνατος, ο φόβος για την θνητότητα, όπως γράφει στον πρόλογο ο Jeffrey Eugenides.

Για να δικαιολογήσω την άποψή μου, διάλεξα από τις 806 σελίδες του βιβλίου το παρακάτω απόσπασμα, το οποίο παρατείθεται στη σελίδα 802-803

« Ήταν μια στιγμὴ βαριά. Ὑπῆρχε μιὰ ἀπειλὴ ἐξέγερσης, σὰν γενική ἀπεργία ἐνάντια στη φύση. Τί θὰ γινόταν ἂν ξαφνικά τὸ αἷμα ἔπαυε νὰ κυκλοφορεῖ, τὸ φαγητὸ ἔπαυε νὰ χωνεύεται, ἡ ἀνάσα νὰ μὴν ἀνασαίνεται, ἂν οἱ χυμοί τῶν δέντρων δὲν κατάφερναν νὰ τὰ βγάλουν πέρα μὲ τὸν ὄγκο τους; Κι ὁ θάνατος, ὁ θάνατος, ὁ θάνατος, σὰν ἄπειρες μαχαιριές, σαν φόνος - ἡ κοιλιά, ἡ πλάτη, τὸ στῆθος, ἡ καρδιά. Ἦταν μιὰ στιγμὴ ποὺ σχεδὸν δὲν ἄντεχα. Το φέρετρο τοῦ Χάμπολντ ἦταν ἕτοιμο νὰ μετακινηθεῖ. «Ποιοί θὰ τὸ μεταφέρουν;» εἶπε ἕνας ἀπὸ τὸ γραφεῖο κηδειῶν. Ἔριξε μιὰ ματιὰ στοὺς τρεῖς μας. Δὲν εἶδε καὶ πολλὴ δύναμη ἐπάνω μας. γερόντια ἑτοιμόρροπα κι ἄλλο ἕνα ἀλλοπαρμένο ὄν, ὄχι καὶ πολὺ μακριὰ σὲ ἡλικία. Λάβαμε τιμητικές θέσεις δίπλα στὸ φέρετρο. Ἐγὼ κρατοῦσα τὸ ἕνα χερούλι – ἡ πρώτη μου ἐπαφὴ μὲ τὸν Χάμπολντ. Δεν εἶχε καὶ πολὺ βάρος μέσα του. Φυσικὰ εἶχα πάψει νὰ πιστεύω πως μποροῦσε κανεὶς νὰ συνδέει ὁποιοδήποτε στοιχεῖο τῆς ἀνθρώπινης μοίρας με τέτοια υπολείμματα καὶ λείψανα. Τὰ ὀστὰ ἦταν πιθανότατα ή ὑπογραφὴ τῶν ψυχικῶν δυνάμεων, μιὰ προβολὴ τοῦ κόσμου σε μορφή ενώσεων τοῦ ἀσβεστίου. Ἀλλὰ ἴσως ἀκόμα καὶ κάτι τέτοια κομψά λευκά σχήματα, τὰ μηριαῖα οστά, τὰ πλευρά, τὰ κότσια τῶν δαχτύλων, τό κρανίο νὰ μὴν ὑπῆρχαν πιά »

ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΧΑΜΠΟΛΝΤ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ «GUTENBERG ORBIS LITERAE»

ΜΕΤΆΦΡΑΣΗ : ΜΑΡΓΑΡΊΤΑ ΖΑΧΑΡΙΆΔΟΥ

-