ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 2015

ΖΑΝ ΝΤ'ΟΜΕΡΣΟΝ  "Συνοπτική ιστορία του παντός"

«Με κάθε άνθρωπο που πεθαίνει, το παν, μονομιάς, χάνεται στο μηδέν. Με κάθε παιδί που γεννιέται, το σύμπαν ανασταίνεται» σ.145

Το βιβλίο αυτό το διάβασα δυο φορές μέσα σ’αυτόν τον χρόνο. Την πρώτη φορά έκανα μια γρήγορη, σκαναρισματική ανάγνωση, τη δεύτερη  το διάβασα πιο προσεχτικά. Όλο αυτό το διάστημα των δέκα μηνών,  από την πρώτη ανάγνωση στη δεύτερη,  διάβασα αρκετά βιβλία, από τα οποία μερικά μου άρεσαν, τα περισσότερα όμως όχι. Πάντως, το βιβλίο  του Ντ’Ομερσόν ήταν πάντα στο μυαλό μου, σαν μια υπόσχεση να το ξαναδώ καλύτερα,  όταν πια θα είχα τη διάθεση να το διαβάσω .

Το βιβλίο του Ντ’Όμερσόν είναι, όπως γράφει ο τίτλος, η συνοπτική ιστορία του Παντός. Όλα λοιπόν περιέχονται στον τίτλο του.  Γνωρίζουμε τι είναι ιστορία, όλοι συμφωνούμε σ’αυτό,  αλλά  πρέπει να διευκρινίσουμε,  την έννοια του παντός που δίνει ο συγγραφέας. Το παν είναι αυτό που υπάρχει στη θέση του τίποτα, μεταφέρω πρόχειρα. Επικαλούμαι τα λόγια του συγγραφέα για να μην παρερμηνεύσω τη σκέψη του : «Το παν είναι το διαστελλόμενο σύμπαν μέσα στο οποίο ζούμε και του οποίου η Γη αποτελεί ένα σημείο μικροσκοπικό....Είναι ο κόσμος με την ευρύτερη δυνατή έννοια» σ.261. «Το παν γεννιέται από μια πρωταρχική διάκριση: του παντός απ’ το μηδέν»σ.269. συνεχίζω για να είμαι ακριβής και, μέρες που 'ναι, αποκαλυπτικός. Αυτό είναι ένας γενικός ορισμός. Μπορούμε όμως να μιλήσουμε για την ιστορία του παντός, αν δεν μιλήσουμε για την ιστορία του ανθρώπου; Να απαντήσω πάλι εγώ είναι ανώφελο. Επικαλούμαι ξανά τον συγγραφέα, για να επικυρώσει τα γραφόμενά μου: «Η συνοπτική ιστορία του παντός δεν είναι παρά μια εισαγωγή στην καθημερινή ζωή».σ.134. Να τη λοιπόν η απάντηση. Θέλετε κι άλλο; «Εμείς είμαστε μέσα στο παν, και το παν είναι μέσα μας αυτό μας διαποτίζει, κι εμείς το απορροφούμε» σ.150. 

Ωραία, καλά τα πήγαμε. Δυο-τρεις προτάσεις από ένα βιβλίο 393 σελίδων. Κι αν θέλουμε να είμαστε περισσότερο ακριβείς κι αντικειμενικοί, ας αφήσουμε το ίδιο το παν να μας μιλήσει για τον εαυτό του: «Τι είμαι εγώ; Ας πούμε κατ’αρχάς, για ν’απλοποιήσουμε τα πράγματα, που είναι ήδη αρκετά σύνθετα, πως είμαι το σύνολο όλων των πραγμάτων που υπάρχουν στο χώρο και στο χρόνο.» σ.340

Μέχρι εδώ, καλά τα γράφω. Αλλά γιατί μυθιστόρημα.; Πες τα Ζαν, γιατί εμένα ποιος θα με πιστέψει: «Αυτό που προσφέρουμε στους αναγνώστες μας, είναι το Bildungroman του παντός, η φανταστική και συναισθηματική αφήγηση της δημιουργίας και της διαδρομής του»σ.133. Ακόμη περισσότερα θέλετε; «Κάθε ζωή είναι και μια περιπέτεια. Κάθε ζωή είναι κι ένα μυθιστόρημα. Το παν είναι η περιπέτεια των περιπετειών- και το μυθιστόρημα των μυθιστορημάτων το μέγα μυθιστόρημα του παντός....»σ.327

Αυτά τα λίγα ψήγματα λόγου είναι, νομίζω, αρκετά για να  βιβλίο που το θεωρώ ένα από τα καλύτερα που διάβασα ποτέ.