NORWEGIAN WOOD

 Βλέποντας την ταινία «Norwegian Wood» σκεφτόμουν που είναι η έπαρση της σημαίας στην εστία, κάθε μέρα στις έξη η ώρα, οι ιστορίες του Λοχία που τόσο άρεσαν στη Ναόκο. Ούτε μια λέξη για τον «Μεγάλο Γκάτσμπυ» που έδεσε με φιλία τον Βατανάμπε με τον Ναγκασάβα.

Που είναι  η υπέροχη σκηνή όπου ο Βατανάμπε και η Μιντόρι παρακολουθούν την πυρκαγιά του ξυλουργείου από την ταράτσα του σπιτιού της; Που είναι οι ρυτίδες της Ρέικο, που τραβούσαν πρώτες το βλέμμα, αυτές οι ρυτίδες που τόσο  άρεσαν στον Βατανάμπε,  που ήταν το ατημέλητο κούρεμά της;

Έψαχνα να βρω τη στιγμή που η Ναόκο ρίχνει τα εκατό γιεν στον κουμπαρά, όταν η Ρέικο παίζει το «Norwegian Wood».

Η ιστορία της Ρέικο με τη νεαρή μαθήτριά της, ο  βασικός λόγος για να αγαπήσω το μυθιστόρημα έλειπε από την ταινία, η καταλυτική σκηνή όπου ο Βατανάμπε βλέπει την Ναόκο γυμνή τα χαράματα, ή μήπως δεν την είδε, η αυτοκτονία της αδελφής της Ναόκο, η επίσκεψη του Βατανάμπε και της Μιντόρι στο νοσοκομείο για να επισκεφτούν τον άρρρωστο πατέρα της, η κοντή φούστα της Μιντόρι που αναστατώνει νοσηλευτές, αρρώστους και επισκέπτες, ο Βατανάμπε που ταίζει τον πατέρα της αγγουράκια και του μιλάει για τον Ευριπίδη, η Ρέικο και ο Βατανάμπε που τρώνε Σουκιγιάκι όταν συναντώνται στο τέλος του βιβλίου, το πάθος τους γι’αυτό το φαγητό,  το μνημόσυνο που κάνουν για την Ναόκο, παίζοντας πενήντα τραγούδια η Ρέικο στην κιθάρα της,  που πήγαν όλα αυτά; Δεν τα πρόσεξε ή δεν χωρούσαν σε δυο ώρες κινηματογραφικής αφήγησης;

Βέβαια η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι μια μοναχική πράξη, ο καθένας διαβάζει σύμφωνα με τις αναγνωστικές του εμπειρίες και τον κοινωνικό του προσδιορισμό. Το αναγνωστικό μας παρελθόν συμμετέχει ενεργά κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, συντελώντας αποφασιστικά στην πρόσληψη της ιστορίας, η οποία παραμένει ακριβώς η ίδια στο διηνεκές, όπως την διηγήθηκε ο αφηγητής. Η αναγνωστική  εμπειρία που έχει διαμορφωθεί από τις διαδοχικές αναγνώσεις  του παρελθόντος, παραμένει εν εγρηγόρσει κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, διαμορφώνοντας την νοηματική πρόσληψη του κειμένου, και φυσικά δεν μπορεί να συμπέσει με την εμπειρία του αντίστοιχου αναγνώστη, που κάποια άλλη στιγμή ή ακόμα και την ίδια, διαβάζει το ίδιο κείμενο.

Η ανάγνωση ενός  βιβλίου, λοιπόν, είναι ένα κλειστό σύμπαν, είναι ο κόσμος που φτιάχνει ο αναγνώστης, τον οποίο κουβαλά  μαζί του σαν ένα μέρος της συνειδησιακής του καταγωγής.  Καλύτερα θα ήταν να πούμε, ότι  η αναγνωστική  πρόσληψη της ιστορίας είναι μια καθαρά προσωπική υπόθεση. Δεν είναι η εμπειρία  από την  ανάγνωση ενός βιβλίου  μια ακόμα επικοινωνιακή διεκπεραίωση, κατατεθημένη  στο δημόσιο χώρο της καθημερινότητας, όπου τίθεται στην κρίση κάποιας άλλης  ερμηνευτικής προσέγγισης, ώστε να συμπληρώσει ή να αντικαταστήσει   επικοινωνιακές ανάγκες,  αλλά διατηρείται μεταμορφωμένη σαν μέρος της  συνειδησιακής ιδιαιτερότητας,  προσδιορίζοντας, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, την  παρουσία μας στο κοινωνικό πεδίο των διαπροσωπικών σχέσεων.

Διαβάζοντας λοιπόν ο σκηνοθέτης, το ίδιο βιβλίο με μένα, αποκαλύπτει δημόσια, θέτοντας  υπό την κρίση της κατακερματισμένης κοινωνίας, την αναγνωστική εμπειρία του με τη μορφή εικόνων. Φτιάχνει μια ιστορία όπου με την κινηματογραφική αφήγηση καταθέτει τον αισθητικό απολογισμό του,  παρουσιάζοντας  την προσωπική του πρόταση για την κατανόηση  του κόσμου, με αφορμή το βιβλίο που διάβασε.

Μιλώντας δημόσια για ένα βιβλίο, μιλάμε για την προσωπική προσέγγιση και την προσπάθεια κατατανόησης του κόσμου, την δική μας ερμηνεία της πραγματικότητας, που ορίζεται από την ικανότητα του βλέμματός μας να αντιλαμβάνεται και να προσδιορίζει το βηματισμό μας, στην στοιχισμένη κοινωνία όπου είμαστε αναγκασμένοι να συμμετέχουμε.