ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ "Το αλάτι του Bad Ischl"

1) Το απόσπασμα από το βιβλίο του Τόμας Μαν, "Το μαγικό βουνό", που αναφέρεται στην αρχή του βιβλίου

"Οι ιστορίες πρέπει να είναι παρελθούσες,

 κι όσο πιο παρελθούσες είναι

τόσο το καλύτερο γι' αυτές τις ιστορίες" 

είναι νομίζω το βασικό υποστηρικτικό επιχείρημα για την συγγραφή του.

2) Το βιβλίο είναι μια επίδειξη εξερευνημένου βάθους, όπου οι "γυάλινες πλατφόρμες" είναι η μνήμη, περιοχή επίδικων θεμάτων, και "σκάμματα με αρχαία ερείπια" ο αναγνωστικός ρεμβασμός κορυφαίων αφηγήσεων της ευρωπαϊκής, κυρίως, λογοτεχνίας, οι αναπολήσεις ταξιδιωτικών περιηγησεων, και η αποκάλυψη ανεκδολογικών ιστορικών κι φιλολογικών γεγονότων.

3) Το βιβλίο είναι μια ονειροπόληση ωριμότητας, αντίστοιχη με τη συμβολική επιχείρηση  ενηλικίωσης της παιδικής ηλικίας με τα παπούτσια των ενηλίκων.

4) Ο κ. Κώστας Μαυρουδής, ένας μελαγχολικός του χρόνου, επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν και να μας το παραδώσει ως αισθητικό γεγονός. Επιλέγει να χρησιμοποιήσει θραύσματα γραφής, αποφθέγματα, αφορισμούς, μικροαφήγησεις, αποδίδοντας με αυτόν τον τρόπο το μορφολογικό μέρος του βιβλίου, σε πλήρη διαλεκτική σχέση με τη βασική του θέση ότι "αυτό που συντηρείται στη μνήμη είναι μια αυτονομημένη φόρμα [...]το θραύσμα είναι καινούργια μορφή, με την προϋπόθεση ότι το βλέπουμε αυτοτελώς, ότι δεν μας παρασύρει η περιέργεια για την παλιά του ακεραιότητα".

5) Το βιβλίο είναι μια άσκηση μυημένων. Ο συγγραφέας αναδομώντας το παρελθόν του, κι ο αναγνώστης οικοδομώντας το παρόν του.

6) Αν ένα κείμενο αρτιώνεται στο διηνεκές, όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, κανείς δεν είναι σίγουρος για τη γραμμική εξέλιξή του. Οι προσπάθειες επανεγγραφής του έργου, χρονικά, γλωσσικά, υφολογικά, δεν είναι η ανάγκη του συγγραφέα για το απόλυτο, η αναμέτρηση με την ατέλεια, αλλά η αμφιβολία, η αμφισβήτηση, και η υπονόμευση τελικά γι'αυτό που ήδη έχει ειπωθεί.

7) Αν σύμφωνα με το συγγραφέα έχουν εδώ και χρόνια προετοιμαστεί οι επιλογές μας, η ανάγνωση είναι στάση "ιδιοτέλειας" που καθορίστηκε από την ιστορία μας, από τους αισθητικούς συντελεστές της, ότι διαβάζουμε υπό καθοδήγηση, το ίδια ακριβώς επιχειρήματα μπορούμε να επικαλεστούμε για τη συγγραφή.

8) Η υποστηρικτική τακτική του συγγραφέα αντλεί τα επιχειρήματά της, εκτός ελάχιστων περιπτώσεων, από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Η μονομερής αυτή επιλογή, ενδέχεται να αποδυναμώνει την ευρύτητα και πληρότητα των επιχειρημάτων και να αναδεικνύει την σχετικότητα των κριτηρίων, επιβεβαιώνοντας τη φράση του Γιαν βαν Άυκ που αναφέρεται στο βιβλίο:

"Όσο καλύτερα μπορώ".

9) Πρόχειρα σημειώνω ότι ο λόγος του  κ.Κώστα Μαυρουδή εκτός από ευρωκεντρικός είναι και ανδροκεντρικός. Σπάνια ο συγγραφέας στα κείμενα του αναφέρεται σε έργα γυναικών. Η στάση του απέναντι τους, στις περιπτώσεις όπου αναφέρεται σ'αυτές, είναι νομίζω υποτιμητική.

Σταχυολογώ δύο παραδείγματα:

"Δεν μου διέφευγε μια σιωπηρή θυμηδία απέναντί του, κυρίως απ' τις γυναίκες που πάντα πλήττουν με τους μοναχικούς και τα διανοήματα". 

σ.88

10) Κανένα λογοτεχνικό κείμενο δεν είναι ανιδεολόγητο. Απαραίτητο στοιχείο του στοχασμού, συγγενής της αυτογνωσίας, η ιδεολογία, επιχωματισμένη από στρώσεις φιλολογίας και λογοτεχνικής δεξιότητας, διαπερνά την αφηγηματική δομή του κειμένου ως απότοκος των παραγωγικών σχέσεων. Ιδεολογία λοιπόν ουδέτερη και αντικειμενική δεν υπάρχει. Και οι συγγραφείς πρέπει να το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

" Χιλιάδες φορές καταλάβαμε αυτό που δεν μας είπαν ή ασπαστήκαμε μιαν άποψη που ποτέ δεν διατυπώθηκε. Το νόημα, πολύ περισσότερο οι έντεχνες μορφές, είναι απέραντο πεδίο παρανοήσης".

"Το αλάτι του Bad Ischl"

σ.94