Σάββατο, Νοεμβρίου 15, 2014

IDA




Σ’αυτήν την ταινία ο κινηματογραφικός χρόνος είναι τόσο συμπυκνωμένος, ώστε τα συναισθήματα που πηγάζουν από την παρακολούθηση της ταινίας, εκφραζόμενα σωματικά στον βιωμένο χρόνο, βρίσκονται σε αναντιστοιχία με τον χρόνο που τα δημιουργεί. Η ταινία ως δημιούργημα έχει τους δικούς της χρόνους, ουσιαστική προϋπόθεση για την αφήγηση της ιστορίας. Η προσπάθεια συγχρονισμού του βιωμένο χρόνου με τον κινηματογραφικό είναι επίμονη και πολλές φορές αδιέξοδη. Ο βιωμένος χρόνος αναλισκόμενος στη διεκπεραίωση του βίου είναι χρόνος συμβατικός, ενώ ο χρόνος μιας κινηματογραφικής ιστορίας είναι αντισυμβατικός.  Διότι μπορεί, αφού είναι αφηγηματικός χρόνος, δηλαδή αβίωτος, να διαχειριστεί την πνευματικότητα ανάλογα την ικανότητα του δημιουργού. Ο σκηνοθέτης φτιάχνοντας μια ταινία είναι τεκμηριωτής μιας άλλης πραγματικότητας από εκείνη που βιώνει ο θεατής όταν προσέρχεται να παρακολουθήσει την ταινία. Όταν όμως ο θεατής, καταφέρει να συντονίσει τους δύο ανεξάρτητους χρόνους σε μία μοναδική χρονική αλληλουχία, η μαγεία του κινηματογράφου έχει συντελεστεί. Βρισκόμαστε στην υλοποίηση μιας τετριμμένης, αλλά ουσιαστικής φράσης: «η ταινία κατάφερε να μιλήσει στο θεατή». Αλλά σε ποια πλευρά   του θεατή; Ο θεατής ως άνθρωπος δεν είναι ένα ενιαίο σύνολο, και η ουσία που ξεχωρίζει τις σπουδαίες ταινίες, σαν την Ida, από τις ταινίες του συρμού είναι η ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Η προσαρμογή του χρόνου μας στην αφηγηματικό χρόνο της ταινίας εξαρτάται από εμάς. Αν τα καταφέρουμε θα περάσουμε καλά. Διαφορετικά…..


Υ.Γ Για τη σκηνοθεσία, τις ερμηνείες, το μοντάζ, τη φωτογραφία, τη μουσική, τη σκηνογραφία, τα κουστούμια, τη μεγάλη τραγουδίστρια Joanna Kulig ας μιλήσουν άλλοι. 

5 σχόλια:

Rosa Mund είπε...

Εγώ μόνο για το υστερόγραφο μπορώ να μιλήσω, αφού μόλις τώρα είδα μια εκπληκτική ταινία σε πολλά επίπεδα.
Το κυρίως θέμα του κειμένου μου έφερε τον εξής συνειρμό:

Τ.Σ.Έλιοτ, Burnt Norton Ι

Ο τωρινός χρόνος κι ο περασμένος χρόνος
Είναι ίσως καί οι δύο παρόντες στό μελλούμενο χρόνο,
Κι ο μελλούμενος χρόνος περιέχεται στόν περασμένο χρόνο.
Αν όλος ο χρόνος είναι αιώνια παρών
Όλος ο χρόνος δέν μπορεί νά εξαγοραστεί.
Αυτό πού θά μπορούσε να 'ταν είναι μιά αφαίρεση
Πού παραμένει μιά μόνιμη δυνατότητα
Μόνο σ' έναν κόσμο ρεμβασμού.
Αυτό πού θά μπορούσε να 'ταν κι αυτό πού ήταν
Σημαδεύουν σ' ενα τέρμα, πού είναι πάντα τωρινό.
Πατημασιές αντηχούν μες στο μνημονικό
Κάτω στο δρομάκι που δεν ακολουθήσαμε
Κατά την πόρτα που ποτέ δεν ανοίξαμε
Προς τη μεριά του ροδόκηπου. Τα λόγια μου έτσι
Αντηχούν μες στο μυαλό σου.
Όμως για ποιό λόγο
Ταράζοντας τη σκόνη σε μια κούπα ροδόφυλλα
Δεν ξέρω.
Άλλοι αντίλαλοι
Κατοικούν στον κήπο. Θ' ακολουθήσουμε;

.......................................................................................................

...οι άνθρωποι
Δεν μπορούν ν' αντέξουν πολλή πραγματικότητα.
Ο χρόνος ο περασμένος κι ο μελλούμενος χρόνος
Αυτός που θα μπορούσε να' ταν κι αυτός που ήταν
Σημαδεύουν σ' ένα τέρμα που είναι πάντα τωρινό.

(ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΚΟΥΑΡΤΕΤΑ, μετάφραση: Κλείτος Κύρου)

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ είπε...

Τι να πω εγώ ο φτωχός τω πνεύματι;
Ότι λίγα πράγματα κατάλαβα;

Rosa Mund είπε...

Πολύπλοκο σας βρίσκω και με μπερδεύετε.
Ούτε εγώ καταλαβαίνω τι ακριβώς λέτε, γι' αυτό έβαλα τον ποιητή να μας συμφιλιώσει με τους δικούς του χρόνους, γεφυρώνοντας το χάσμα (αν υπάρχει).
Προς τούτο, προσθέτω και τον Brian Crain, που η μουσική του εξημερώνει τα άγρια θηρία.

Brian Crain - Time Forgotten
https://www.youtube.com/watch?v=pFDhG3hKwa8

ΥΓ. Αγώνας -και αγωνία- για επικοινωνία λέγεται αυτό;

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ είπε...

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο χρόνος της ταινίας, ως δημιουργία. Ο χρόνος ο δικός μου, ως θεατής. Δύο διαφορετικοί χρόνοι. Αν καταφέρουμε να τα βρούμε μεταξύ μας, έχει καλώς. Αν όχι, καλά ξεμπερδέματα.

ΥΓ Δεν ξέρω.

Rosa Mund είπε...

Ευχαριστώ για την περίληψη.
(Το νόημα της απλότητας.)
Σαφέστατος.

Δεν είχα καταλάβει Χριστό.
Διεκδικώ λοιπόν τον τίτλο της πτωχής τω πνεύματι.