ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ

Διαβάζοντας τα διηγήματα του βιβλίου «Καθεδρικός ναός» μου άρεσε η λιτότητα της γραφής του Κάρβερ. Είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα και στα άλλα διηγήματά του, ιδιότητα η οποία είναι οφθαλμοφανής και είμαι σίγουρος θα έχει επισημανθεί από πιο ειδικούς από μένα, με περισσότερες γνώσεις και ευφυία. Η καταγραφή  της άποψής μου είναι η ανάγκη να κειμενοποιήσω τις σκέψεις μου και όχι φιλοδοξία να προτείνω μια ακόμη ανάγνωση του «Καθεδρικού ναού».
Η καθαρότητα της γραφής του Κάρβερ είναι λοιπόν το πρώτο αφηγηματικό του προτέρημα. Αυτό που αρέσει σε εμένα, προφανώς. Δεν χρειάζεται να εξηγήσω τι εννοώ. Είναι, νομίζω κατανοητή η «απλουστευτική» ή αν θέλετε ακριβής γλώσσα των κειμένων του.  Κι αυτό γιατί ο Κάρβερ ξέρει τι θέλει να διηγηθεί. Μην θεωρηθεί αυτή η άποψη σαν αφορισμός γιατί η πείρα  μετά από τόσα χρόνια  μ’έχει κάνει να ξεχωρίζω ποια από τα βιβλία που γράφτηκαν δεν είχαν λόγο ύπαρξης, αλλά όμως  ήταν αφηγήσεις που έπρεπε να ειπωθούν. Η διαφορά είναι ουσιαστική και όχι λογοπαίγνιο. Η ειλικρίνεια του συγγραφέα, φαίνεται μόνο στο κείμενο και πουθενά αλλού. Πολλά βιβλία είναι κακές αφηγήσεις  αλλά δείχνουν ότι ο συγγραφέας ήθελε, ειλικρινά, να πει μια ιστορία. Η ανάγκη αυτή μπορεί ανάλογα με την ικανότητα και τη γνώση του αφηγητή να ιστορηθεί καλά ή κακά. Φυσικά και προτιμούμε τις όμορφες αφηγήσεις, που δεν θα μπορούσαν να είναι αρεστές αν δεν έκρυβαν την ανάγκη του συγγραφέα να βγάλει από μέσα του την ανάγκη της αφηγηματικής εξομολόγησης. Όχι, πάντως, μόνο της πρωτοπρόσωπης, Ο Κάρβερ γράφει απλά, δίχως συναισθηματισμό, που βαραίνει το λόγο, γιατί μιλάει ο άνθρωπος και όχι η φιλολογία. Η ζωή και όχι η τεχνική ή η τέχνη αν θέλετε.

Η απλουστευτική αφήγηση μιας ιστορίας δεν σημαίνει, βέβαια, απλή ερμηνεία της συγκεκριμένης κατάστασης που διαπραγματεύεται. Ο Κάρβερ δεν ερμηνεύει ούτε  δίνει λύσεις. Σαν  γνήσιος συγγραφέας θέτει ερωτήματα. « Σήμερα μου έδωσαν πόδι. Τι θ’απογίνουμε τώρα;» ρωτάει ο άντρας της Σίντι στο διήγημα «Συντήρηση». Μην περιμένουμε να μας απαντήσει ο αφηγητής. Το μόνο που θα κάνει, είναι να μας διηγηθεί την ιστορία. Μέσα από την ιστορία, από τα γεγονότα και μόνο, μας αποκαλύπτει τους ήρωές του. Μας δίνει τη δυνατότητα να τοποθετήσουμε τους ήρωές του αντιμέτωπους με τη δική μας αντίληψη για την ανθρώπινη κατάσταση,. Αυτή η δυνατότητα μας δίνει την ευκαιρία, να δούμε ότι  αυτό που σαν αναγνώστες διαμορφώνουμε ως προσωπική εκδοχή του κόσμου , μπορεί  να περιέχει και κάτι διαφορετικό από την κοσμοαντίληψή μας. Ο κόσμος της εμπειρίας δεν είναι κλειστός αλλά ανοιχτός σε διαφορετικές προσεγγίσεις της πραγματικότητας. Εδώ βρίσκεται το κομβικό σημείο της συγγραφικής ιδιαιτερότητας του Κάρβερ. Η καταγραφή της πραγματικότητας προέρχεται από πηγές ανεξάρτητες των εμπειριών μας. Από μας, τον καθένα ξεχωριστά εξαρτάται η επανατοποθέτησή της, ο επαναπροσδιορισμός της, ως μία ακόμη εκδοχή της ανθρώπινης διάνοιας. «Ήμουν ευτυχισμένος έτσι όπως πήγαιναν τα πράγματα» λέει. « Είχα ό,τι επιθυμούσα. Αγαπούσα τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου, κι έκανα αυτό που ήθελα να κάνω στη ζωή μου». Για κάποιο λόγο όμως-ποιος ξέρει γιατί κάνουμε αυτά που κάνουμε;-αρχίζει το πιοτό.....» (από το υπέροχο διήγημά του «Από που τηλεφωνώ».) Το ερώτημα αφορά τον καθένα μας. Όχι σαν απάντηση αλλά σαν ερώτημα.  Οι απαντήσεις είναι αμέτρητες όσες και οι αναγνώστες. Οι  ερωτήσεις όμως γοητεύουν και όχι οι απαντήσεις.