"Στο δρόμο"

Κρατώ στα χέρια μου το βιβλίο «Στο δρόμο» του Τζακ Κέρουακ, από την προσφορά της εφημερίδας το «Βήμα». Ένα μυθικό βιβλίο τουλάχιστον για μένα, που το διάβασα πριν αρκετά χρόνια, δεν θυμάμαι πια πότε, από τις εκδόσεις «Πλέθρον», σίγουρα τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, στρατευμένος πολιτικά στην υπόθεση της ανατροπής του καπιταλισμού. Τα όμορφα εκείνα χρόνια , όχι βέβαια από την μεριά της νεότητας, αλλά των καλλιτεχνικών ανησυχιών, που δεν επέβαλαν την ακαδημαική ανάγνωση, ή φιλολογική ας πούμε καλύτερα, ανάμεσα στις πρώτες ποιητικές προσπάθειες, το «Τι να κάνουμε», που ένοιωθα ενοχή που δεν το είχα ακόμη διαβάσει στα είκοσί μου χρόνια, σε κομματικές συνεδριάσεις, ταβέρνες της Καισαριανής, στο θρυλικό «Μαρινάκη», όπου συνθέταμε τραγουδάκια για το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ, όπως πχ
Το ένατο συνέδριο
Λέει για τις θέσεις μας
Οδηγητές – Οδηγητές είναι ο Λένιν και ο Μάρξ
Μεταξύ όλων αυτών, η συστολή που με διακατείχε όταν πήγα στη στοά του Κέδρου, να αγοράσω τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες», και φοβόμουν να μπω να το ζητήσω, γιατί ντρεπόμουν που είχα τόσο πολύ αργήσει να το διαβάσω, μέσα στην απογοήτευση που δεν κατάφερα να πάω στην Σοβιετική Ένωση να σπουδάσω, στα χέρια μου βρέθηκε το βιβλίο «Στο δρόμο». Ήταν τότε που άρχισα να ξεμυτίζω από τα στενά όρια του συγκεντρωτισμού, που πρότυπό μου πια δεν ήταν το «Ανθρωπάκι», να αναζητώ μια πορεία που δειλά απομακρυνόταν από την ασφυκτική και προδιαγεγραμένη πορεία, που η ερμηνεία της, κυρίως, την έκανε απωθητική. Ας είναι καλά οι φίλοι, ο «Λέντζος», το «Πέτρινο Λουλούδι», το σπίτι του Βάζου και του Λάσκαρη, ακόμα – ακόμα το σπίτι της Ράνιας. Το διάβασα λοιπόν, γνώρισα την Αμερική που ούτε φανταζόμουν ότι υπάρχει, ζήλεψα την πορεία των ηρώων, και όπως είναι φυσικό, αφού εντυπωσιάστηκα από την ανάγνωσή του, το έδωσα στον αδελφό μου να το διαβάσει, μήπως έτσι ξεφύγει από τη μιζέρια της σκέψης του λογιστηρίου και της βραδυνής εξόδου.
Μετά από χρόνια, πέρασαν από τα χέρια μου συγγραφείς όλων των μεγεθών, που αγάπησα αλλά και μίσησα. Τους τελευταίους, για να αδειάζει η βιβλιοθήκη, αλλά και από μια τάση ανεξήγητης εκδίκησης για όσους ανυποψίαστοι θα τα δανείζονταν, τα έδωσα στην δημοτική Βιβλιοθήκη της Ρόδου. Ζήτησα το «Στο δρόμο» από τον αδελφό μου, διότι τώρα πια η φιλολογική ανάγνωση, όπως προανάφερα, απαιτούσε το συγκεκριμένο βιβλίο για να έχει μια όσο δυνατόν ολοκληρωμένη ιδέα για την αμερικάνικη λογοτεχνία του 20ου αιώνα. Ντος Πάσος, Φώκνερ, Φιτζέραλντ, Χεμινγουαίη, Στάινμπεγκ, Μπέλοου, Σάλιντζερ κλπ. Φυσικά δεν ήξερε που το είχε καταχωνιάσει, δεν θυμόταν καν ότι του το είχα δανείσει, κι έτσι η ιδέα μου για την αμερικάνικη λογοτεχνία του 20ου αιώνα παρέμεινε ατελής.
Τώρα πια που πενηντάρησα θα διαβάσω το «Στο δρόμο» έτσι και μόνο για να αποτινάξω τους συμβιβασμούς των εικοσιπέντε χρόνων, τουλάχιστον στην αναγνωστική μου πορεία, αγωνιστική ούτε που να το συζητάμε, για να δω την ανάγνωση δίχως καταναγκασμούς και όψιμες λογοτεχνικές κατακτήσεις.
Διαβάζω λοιπόν ξανά το «Στο δρόμο» γιατί είναι ένα κλασσικό βιβλίο, αλλά για να δω, αν τα καταφέρω, τι άλλαξε μέσα μου.